بررسی تغییرپذیری رگبارها با استفاده از روش گورجی (مطالعه موردی: ایستگاه های منتخب استان مازندران)

مطالعه الگوهای بارشی در ایستگاه­های مختلف از دیدگاه هیدرولوژیکی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در مطالعه حاضر، با استفاده از ۵۶۴ رگبار ثبت شده در سه ایستگاه باران­سنجی استان­ مازندران (ساری، عباس­آباد و فیروزجاه،) منحنی های هاف در سه کلاس بارشی ۱) کمتر از ۶، ۲) ۱۲-۶ و ۳) بیش از ۱۲ ساعت رسم شدند. با استفاده از منحنی­های هاف ۵۰ درصد، رگبارها از دیدگاه چارکی مورد بررسی قرار گرفتند سپس، هیتوگراف بارش طرح برای ایستگاه­های منتخب در کلاس­های بارشی مختلف رسم شد. در ادامه، به منظور بررسی میزان تغییر پذیری رگبارها، از یک روش نوین که بر پایه فواصل قائم منحنی­های هاف ۸۰ و ۲۰ درصد ( که با V نشان داده شد) و نیز مقادیر منحنی هاف ۵۰ درصد (d۵۰) در مقاطع زمانی ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد است، استفاده گردید. نتایج نشان داد که تیپ اغلب رگبارها در کلاس­­های بارشی مختلف، از نوع چارک دومی بود. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که در اغلب کلاس­ها، درصد قابل توجهی از تمامی مقدار بارش (بیش از ۸۰ درصد)، تا دهک هفتم مدت دوام بارش نازل­ می­شود. با حرکت به سمت دهک­های آخر، میزان درصد بارش نازل شده کاهش می­یابد. با توجه به نتایج مشخص شد که بیشترین میزان تغییرپذیری رگبارها در کلاس­های بارشی ۶-۰، ۱۲-۶ و بیش از ۱۲ ساعت به­ترتیب، مربوط به ایستگاه های ساری، عباس­آباد و فیروزجاه می­باشد.

کلیدواژه ها:

منحنی هاف ، هایتوگراف ، الگوهای طوفان بارشی ، تغییرپذیری زمانی بارش ، استان مازندران ، تحلیل چارکی ، طوفان های طرح ، هیدرولوژی ایران