اثر روش های عمل آوری بستر طیور بر جمعیت های میکروبی، ارزش تغذیه ای پروتئین، قابلیت هضم مواد مغذی و متابولیت های خونی در میش های آبستن

سابقه و هدف: سیستم های متراکم پرورش طیور به خصوص جوجه های گوشتی، تولید مقادیر قابل توجهی از کود را به همراه دارند که به عنوان خوراک برای نشخوارکنندگان قابل استفاده است. با این حال، تولید آمونیاک، متان و سولفید هیدروژن و همچنین انتشار پاتوژن های بیماری زا از جمله اصلی ترین نگرانی ها زیست محیطی در این زمینه است. لذا هدف از این مطالعه بررسی روش های حرارتی مختلف بر جمعیت های میکروبی و خصوصیات متابولیکی پروتئین بستر طیور و اثرات آن بر قابلیت هضم مواد مغذی و متابولیت های خونی در میش های آبستن است.مواد و روش ها: عمل آوری بستر طیور با ۱- حرارت مرطوب در دمای ℃۱۲۱ به مدت ۱۵ دقیقه (۵/۱ اتمسفر) ، ۲-حرارت خشک در دمای ℃۱۵۰ به مدت ۲۰ دقیقه، ۳- حرارت خشک در دمای ℃۸۰ به مدت ۴۰ دقیقه و ۴- حرارت خشک در دمای ℃۶۰ به مدت ۲۴ ساعت انجام شد. بار میکروبی کل، جمعیت کلی فرم ها، قارچ و کپک و نیز پاتوژن های سالمونلا و اشریشیا کلی با استفاده از روش توصیه شده توسط سرویس ایمنی و بازرسی مواد غذایی تعیین شد. خصوصیات متابولیکی پروتئین با استفاده از سیستم ارزیابی DVE/OEB تعیین شد. عمل آوری بستر طیور در حجم بالا با توجه به نتایج بدست آمده در دمای ℃۱۵۰ به مدت ۲۰ دقیقه انجام شد. در ادامه ۹۶ راس میش آبستن (آمیخته کردی × بلوچی) در قالب طرح کاملا تصادفی به ۴ گروه ۲۴ راسی تقسیم شدند و چهار سطح صفر، ۸، ۱۶ و ۲۴ درصد بستر عمل آوری شده به تغذیه میش ها رسید. دوره آزمایش به مدت ۶ هفته قبل از زایش و ۳ هفته بعد از زایش بود و اثرات تیمارهای آزمایشی بر خصوصیات تولید مثلی، قابلیت هضم مواد مغذی و برخی از متابولیت های خونی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: تمامی عمل آوری های حرارتی سبب کاهش بار میکروبی کل در مقایسه با بستر خام شدند (P<۰.۰۵). به علاوه، عمل آوری در دمای ℃۱۵۰ و نیز حرارت مربوط ضمن حذف کامل کلی فرم های بستر سبب غیرفعال سازی سالمونلا و اشریشیا کلی شد. میانگین جمعیت قارچ و کپک در بستر خام و عمل آوری شده در دمای ℃۸۰ و ℃۶۰ یکسان بود (P>۰.۰۵). به علاوه بستر عمل-آوری شده در دمای ℃۶۰ در مقایسه با بستر خام سبب افزایش مقدار OEB (۱۷- در مقابل ۱۵- گرم بر کیلوگرم) و DVBE (۱۳ در مقابل ۱۰ گرم بر کیلوگرم) شد (P<۰.۰۵). جایگزینی ۲۴ درصد بستر طیور عمل آوری شده سبب کاهش ۶۷/۲۰ درصدی در حفظ آبستنی و کاهش ۸۶/۱۹ درصدی در وزن تولید بره ها در مقایسه با گروه شاهد شد (P<۰.۰۵). به علاوه تغذیه میش ها با ۱۶ درصد بستر تغییری در قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام در دوره های قبل و بعد از زایش ایجاد نکرد (P>۰.۰۵). با این حال سطح ۲۴ درصد بستر عمل آوری شده سبب افزایش غلظت گلوکز خون (۸۱/۶۸ میلی گرم بر دسی لیتر) در مقایسه با میش های تغذیه نشده با بستر (۰۷/۶۳ میلی گرم بر دسی لیتر) در دوره قبل از زایمان گردید (P<۰.۰۵)، اما تغییری در دوره ی بعد از زایش مشاهده نشد (P>۰.۰۵). همچنین افزایش خطی غلظت نیتروژن اوره ای خون و کلسترول در هر دو دوره با افزایش سطح بستر عمل آوری شده مشاهده گردید (P<۰.۰۵).نتیجه گیری: بهبود خصوصیات متابولیکی پروتئین در تمامی روش های عمل آوری بستر حاصل شد. عمل آوری در دمای ℃۱۵۰ با توجه به ایجاد امنیت میکروبی و از بین بردن پاتوژن های بستر (سالمونلا و اشریشیا کلی) برتری بیشتری در مقایسه با روش حرارت مرطوب دارد؛ زیرا نیاز به تجهیزات و هزینه تولید کمتر ضمن استفاده از حجم بالا این محصول فرعی را فراهم می کند. به طور کلی سطح ۸ درصد بستر عمل آوری شده برای تغذیه میش های آبستن در دوره قبل از زایش و سطح ۱۶ درصد در دوره بعد از زایش بدون اثر منفی بر قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام می تواند کاهش هزینه تمام شده جیره را به همراه داشته باشد.

کلیدواژه ها:

آبستنی ، ارزیابی پروتئین ، قابلیت هضم ، گلوکز ، نیتروژن