نسبت متافیزیک و دانش های هنجاری نزد فارابی و هیلاری پاتنم
محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 24، شماره: 4
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JRT-24-4_002
تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1404
چکیده مقاله:
فارابی و پاتنم تاثیر مخرب یا مولد متافیزیک در دانشهای هنجاری، مثل حکمت عملی و فقه در علوم قدیم و اخلاق و اقتصاد در علوم جدید را امری آشکار میدانند و معتقدند عدم توجه به این نقش، به اثرات غیر قابل جبران منجر میگردد. برای فارابی این نقش ضروری و حیاتی در قالب استفاده دانشهای هنجاری از معارفی است که در متافیزیک تبیین و مبرهن شده است و بدین جهت حذف متافیزیک نزد فارابی، به معنای حذف برخی مبادی آن دانشها و رد عینیت در ارزش ها و ورود به وادی نسبیگرایی است. در طرف مقابل، پاتنم منکر متافیزیک سنتی بوده و به دنبال حذف آن از دانشهای هنجاری است. به همین جهت برای کارکردی که متافیزیک سنتی در دانشهای هنجاری داشته است، جایگزینی معرفی میکند. این جایگزین، تفسیر و روایت خاص او از فلسفه پراگماتیسم است. پاتنم در این روایت، پراگماتیسم را نوعی از متافیزیک میداند که بدون مرز بوده و در نقش آسیبشناسی و اصلاحگری سایر فلسفهها ظاهر میشود. بر این مبنای جدید، پاتنم تصویر دیگری از دانشهای هنجاری و معیار عینیت و نسبیگرایی ارائه میکند. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل منطقی_فلسفی، اعم از تحلیل مفهومی، تحلیل گزارهای، تحلیل سیستمی، با رویکرد تطبیقی، جهت تضارب آراء، تبیین و گفتوگوی آن دو اندیشمند است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محسن اشرفیان فر
دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
جعفر شانظری
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران .
جنان ایزدی
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :