رخساره ها و تحولات محیط های رسوبی هولوسن در انتهای بادزن آبرفتی رودخانه جراحی (جنوب دشت خوزستان)

در این مطالعه سه محیط رسوبی اصلی از رسوبات هولوسن دشت خوزستان شامل پهنه جزومدی و ساحلی، تالاب لب شور-شیرین و محیط رودخانه ای براساس مطالعه ۱۱ مغزه رسوبی شناسایی شدند. در طول هولوسن پیشین و میانی، جنوب دشت خوزستان یک فروافتادگی با انرژی پایین جزرومدی و تحت تاثیر مصب رودخانه بوده است. با افزایش سطح تراز آب، خط ساحلی بسرعت بسمت فلات قاره پیشروی کرده و با مغروقه نمودن بستر اصلی رودخانه توسعه پهنه جزرومدی اتفاق افتاده است. کاهش سطح آب دریا در ۵۵۰۰ و ۲۵۰۰ سال قبل با ایجاد شرایط کمی خشک تر و گسترش سبخای ساحلی و ایجاد دلتای دهانه ای دور از خط ساحل و رسوبگذاری نهشته های رودخانه ای همراه بوده است. توسعه مگافن رودخانه جراحی با کاهش نرخ تراز آب دریا و به همراه تثبیت مسیر رودخانه رخ داده است. با پیشروی بادزن آبرفتی رودخانه جراحی از شرق به سوی غرب، تغییرات محیطی از رسوبات پهنه ساحلی و جزرومدی به تالابی و سپس در بخش فوقانی مغزه ها رسوبات آبرفتی نمایان می شود. وجود تناوت رسوبات آبرفتی و تالابی در مغزه های حاشیه تالابی می تواند تحت تاثیر تغییرات سطح تراز تالاب، مهاجرت کانال رودخانه جراحی در سطح بادزن آبرفتی، عوامل و دستکاری های انسانی قرار گرفته باشد.

کلیدواژه ها:

جغرافیای دیرینه ، رودخانه جراحی ، محیط رسوبی ، دشت خوزستان