ترجمه و اعتبار سنجی نسخه فارسی ابزار ارزیابی قابلیت وسایل تکنولوژی کمکی (ATD PA) در بزرگسالان دارای معلولیت

هدف: تکنولوژی کمکی ابزاری موثر برای افزایش مشارکت و فعالیت افراد دارای ناتوانی است. یکی از عوامل کلیدی در موفقیت تجویز و استفاده از این تکنولوژی، تطابق بین نیازها و ترجیحات کاربران با ویژگی های تکنولوژی کمکی است. ابزار «ارزیابی قابلیت وسایل تکنولوژی کمکی» (ATD PA)، با بهره گیری از طبقه بندی بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت (ICF)، به ارزیابی هم زمان فرد، محیط و تکنولوژی کمکی می پردازد. هدف این مطالعه، تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی این ابزار در مراجعه کنندگان فارسی زبان مراکز بهزیستی استان اردبیل بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه روش شناختی است که در دو مرحله انجام شد. ۱)ترجمه و انطباق ابزار به زبان فارسی، ابتدا نسخه انگلیسی ابزار، با اجازه از طراح، توسط متخصصان زبان انگلیسی و توانبخشی ترجمه و سپس توسط دو متخصص دیگر به انگلیسی بازگردانده شد. ۲)روانسنجی ابزار، ابزار شامل ۶۶ گویه در چهار بخش (عملکرد، فعالیت و مشارکت، خصوصیات روانی-اجتماعی و فرم دستگاه) بود. برای تعیین روایی محتوایی و صوری، از نظرات متخصصان توانبخشی و سلامت، همچنین افراد دارای معلولیت استفاده شد و شاخص های CVI و CVR محاسبه گردید. ابزار توسط ۳۳۰ فرد بزرگسال دارای معلولیت و بهره مند از تکنولوژی کمکی که به روش سهمیه ای انتخاب شده بودند تکمیل شد. روایی سازه از طریق تحلیل عاملی، همسانی درونی با ضریب آلفای کرونباخ و تکرار پذیری از طریق  ضریب همبستگی درون رده ای محاسبه گردید. یافته ها: ابزار پس از فرآیند ترجمه فارسی به انگلیسی و بررسی تطابق فرهنگی، بدون نیاز به تغییرات اساسی توسط مترجمان نهایی شد. روایی محتوایی ابزار با CVI=۰.۹۵ و CVR=۰.۹۴ تایید شد. همسانی درونی سوالات در بخش های فعالیت و مشارکت و فرم دستگاه، با آلفای کرونباخ بین ۰/۸۰۷ تا ۰/۸۲۲، مطلوب ارزیابی گردید. پایایی آزمون-بازآزمون در تمامی آیتم ها بالای ۰/۹ گزارش شد. این مطالعه با مشارکت ۳۳۰ شرکت کننده (۵۷/۸٪ مرد) انجام شد. نتیجه گیری: یافته ها نشان دادند که نسخه فارسی ابزار «ارزیابی قابلیت وسایل تکنولوژی کمکی»، ابزاری روا و پایا است و می تواند برای ارزیابی تطابق نیازهای فرد با تکنولوژی کمکی و بررسی پیامدهای خدمات توانبخشی در بزرگسالان دارای معلولیت فارسی زبان استفاده شود.

کلیدواژه ها:

People with disabilities ، Assistive technology ، Validation ، Usability assessment ، Validity and reliability ، افراد دارای معلولیت ، تکنولوژی کمکی ، اعتبارسنجی ، ارزیابی قابلیت استفاده ، روایی و پایایی