روش شناسی استنباط گزاره های فقه امنیت

موضوع امنیت از موضوعات ضروری برای بحث و گفت وگوی همه انسان‎ها، در همه زمان ‎ها و مکان‎ها می باشد. سخن از فقه امنیت ، سخن از یکی از ساحتهای جدید فقه در بازپژوهی و نظریه پردازی در عرصه حکمرانی است. فقه امنیت بخشی از فقه به شمار می رود که در آن مسائل امنیت را مورد بحث قرار می‎دهد؛ اما سوال مهم این است که آیا فقه امنیت و احکام مربوط به آن، در استنباط گزاره های خویش، از روش خاصی برخوردار است؟ به عبارت دیگر آیا استنباط احکام امنیت همانند استنباط احکام نماز و حج از ادله است یا با آن متفاوت است؟ در پاسخ به این مسئله باید بیان داشت که فقه امنیت با سایر ابواب فقهی واجد اشتراکات و افتراقاتی است. در روشهای مشترک، توجه به روش‎ها و ضرورتهای حاکم بر دانش فقه از جمله شروع حرکت اجتهادی از اسناد معتبر و تحفظ بر منابع چهارگانه فقه ضروری است. فقه امنیت در روش های استنباط ویژه خود بر مدیریت ادله، هویت گرایی و پیامد گرایی توجه داده و بر استنباط دوم تاکید دارد. بنابراین توجه به روش شناسی در فقه امنیت از یک سو مانع از فقه سرایی و فقه سازی خواهد شد؛ از سوی دیگر فقیه زمانی که مجهز به روش بحث باشد، از استنباط عقیم و بی ثمر فاصله خواهد گرفت؛ یعنی از یک سو با عطف توجه به هنجارها، فقه «پایا» حاصل می شود و از سوی دیگر اقتضائات، مد نظر وی قرار می گیرد که در این حالت فقه «پویا» را نتیجه می دهد.  ** پژوهشگر فقه سیاسی و دکتری حقوق بین الملل ([e-mail]).*** پژوهشگر پژوهشگاه عالی دفاع ملی ([e-mail]).

کلیدواژه ها:

فقه امنیت ، مدیریت ادله ، استنباط دوم ، هویت گرایی ، پیامد گرایی