حکمرانی بهینه منابع آب براساس رویکرد ردپای اکولوژیک آب

حکمرانی آب به منظور توسعه، تخصیص و مدیریت منابع آب به صورت کارآمد و تضمین پایداری محیط زیستی، ظهور کرده است. مدیریت آب در بخش کشاورزی به دلیل اهمیت پایداری و امنیت در تامین غذا برای جمعیت رو به رشد، در تقابل با چالش های فزاینده از جمله تغییر اقلیم ضروری است. توجه به آب مجازی از ابعاد حکمرانی بهینه آب است. استان چهارمحال و بختیاری با توسعه کشاورزی به منابع آب  زیرزمینی خسارت زده است. در این تحقیق به بررسی آب مجازی و ردپای اکولوژیکی آب در این استان پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی نیاز آبی خالص سالانه و آب مجازی محصولات از۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ نشان داد که شهرستان لردگان برای کشت گندم، بروجن و لردگان برای کشت جو و شهرستان بن برای کشت سیب زمینی مناسب تر هستند. گندم بیشترین میزان ردپای اکولوژیکی داخلی را داراست. ردپای اکولوژیکی خارجی این محصولات به علت نبود واردات به استان صفر است. شاخص خودکفایی آب در استان با توجه به محصولات عمده زراعی ۱۰۰ درصد است. شاخص مصرف آب گندم، جو و سیب زمینی به ترتیب ۴/۶۵، ۸/۱۶ و ۶/۱۷محاسبه شد. اگرچه منابع آب استان چهارمحال و بختیاری می تواند برای تولید و رفع نیازهای عمده کشاورزی، کافی باشد، اما با داشتن بهره وری پایین و ردپای اکولوژی بالا، بهتر است برخی محصولات زراعی از استان های دیگر وارد شود. در نهایت، تحقیق نشان داد پیامد نپرداختن به مسائل حکمرانی آب و حکمرانی منابع طبیعی، کاهش جریان های پایه، کسری شدید آبخوان ها و تنزل کیفیت آب های سطحی و زیرزمینی در این استان است.

کلیدواژه ها:

شاخص خودکفایی ، آب مجازی ، شاخص مصرف آب ، بهره وری آب ، حکمرانی آب