فروپاشی سبز: تحلیل عوامل تهدیدکننده پوشش گیاهی حوض سلطان

تغییرات پوشش گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر متقابل عوامل محیطی، اقلیمی و مدیریتی قرار دارد. در این پژوهش، با هدف بررسی اثرات این عوامل بر پوشش گیاهی منطقه حوض سلطان قم، تغییرات پوشش گیاهی در دو سایت قرق و چراشده به مدت ۸ سال مورد پایش قرار گرفت. علاوه بر آن، از شاخص پالمر برای ارزیابی خشکسالی در منطقه استفاده شد. نتایج نشان داد که درصد پوشش گیاهی در سایت قرق به طور قابل توجهی بیشتر از سایت چراشده بوده است، که موید تاثیر منفی چرا بر پوشش گیاهی است. با این حال، تراکم گیاهان در سایت چراشده بیشتر بود که نشاندهنده نقش دام در پراکنش بذرها می باشد. همبستگی مثبت قوی بین درصد پوشش گیاهی و بارندگی فصل رویش نشان دهنده تاثیر مستقیم اقلیم بر پوشش گیاهی است. کاهش درصد پوشش گیاهی و افزایش روند بوته میری در سال های اخیر، زنگ خطری برای تخریب پوشش گیاهی منطقه محسوب می شود. همچنین، تحلیل شاخص پالمر نشاندهنده روند خشک تر شدن منطقه در طول دوره مطالعه است. یافته های پژوهش حاضر، تاثیر متقابل عوامل اقلیمی، فشارهای ناشی از چرای دام، توسعه فعالیت های کشاورزی، افزایش بهره برداری از منابع آب و نوسانات سطح آب های زیرزمینی بر دینامیسم پوشش گیاهی منطقه را به روشنی نشان می دهد. حفظ حیات دریاچه مستلزم توجه همه جانبه به تمامی اجزای اکوسیستم، به ویژه پوشش گیاهی به عنوان رکن اساسی آن، و اتخاذ رویکردی جامع در تصمیم گیری های مدیریتی است.

کلیدواژه ها:

حوض سلطان ، پایش ، مدیریت پایدار ، شاخص پالمر ، بوته میری