مطالعه ژنتیک زودرسی با استفاده از تلاقیهای دای آلل گندم

زودرسی یکی از مهمترین اهداف برنامه های اصلاحیگندم به خصوص در مناطق با فصل رشد کوتاه می باشد. یکی از راه های موفقیت در برنامه های اصلاحی، بررسی خصوصیات ژنتیکی و انتخاب والدهای مناسب با استفاده از تلاقی دای آلل می باشد. بر این اساس به منظور برآورد قابلیت ترکیب پذیری و تعیین عمل ژن، بین 5 رقم گندم به نامهای چمران، شیراز، ک راس عدل، داراب 2 و مرودشت تلاقی دای آلل یکطرفه انجام شد، بذور (F(2 حاصل از این تلاقیها و والدینشان در اواسط آبان 1389 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز کشت شدند و تجزیه ژنتیکی با استفاده از تجزیه واریانس دای آلل با روش دوم و مدل ثابت گریفینگ محاسبه گردید. میانگین مربعات ژنوتیپها برای کلیه صفات معنی دار شد. معنی دار بودن میانگین مربعات قابلیت ترکیب پذیری خصوصی برای کلیه صفات، بیانگر اهمیت هر دواثر افزایشی و غیرافزایشی ژنها در کنترل ژنتیکی آنهاست. برآورد ضریب بیکر برای تمام صفات به جز دوره پرشدن دانه، حاکی از اهمیت زیاد اثر افرایشی ژنها در کنترل ژنتیکی این صفات بود و برای دوره پرشدن دانه گویای سهم بیشتر اثر غیرافزایشی بود. رقم داراب 2 به عنوان یک رقم پاکوتاه، زودرس و با عملکرد خوب معرفی شد. رقم چمران برای صفات پاوتاهی، رز درجه تاسنبله دهی و روز درجه تا رسیدن تا ارقام کراس عدل و مرودشت برای عملکرد بوته بهترین ژنوتیپها بودند، لذا استفاده از آنها در برنامه های اصلاحی برای بهبود ژنتیکی صفات مذکور منجر به افزایش بازده انتخاب خواهد شد.

کلیدواژه ها:

تلاقی دای آلل ، زودرسی ، قابلیت ترکیب پذیری ، گندم