ارزیابی تغییرات بیوشیمیایی و آنتی اکسیدانی دو رقم توت فرنگی پاروس و کویین الیزا تحت شرایط کم آبیاری

دراین پژوهش تاثیر تیمار کم آبیاری و ویژگی های آنتی اکسیدانی و بیوشیمایی میوه و برگ گیاه توت فرنگی (Fragaria x ananassa Dusch.) ارقام پاروس (Paros) و کویین الیزا (Queen Eliza) در دو سال متوالی (۱۳۹۹-۱۳۹۸) در فصول مختلف رشدی بهار، تابستان و پاییز مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه سطح آبیاری (۰، ۳۰ و ۶۵ درصد تخلیه رطوبتی خاک) در سیستم کاشت پشته ای دوردیفه و آبیاری قطره ای در بستر خاکی، در فضای باز ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه شهرستان سنندج، به اجرا درآمد. بر اساس مقایسه میانگین ها: کم ترین مقدار آسکوربات (۸/۴۴) و بیش ترین مقدار آن (۵/۷۳) (بر حسب میکرومول برگرم وزن خشک)، به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار ۶۵ درصد تخلیه رطوبتی مشاهده شد. در روندی مشابه، مقدار گلوتاتیون (بر حسب میکرومول برگرم وزن خشک) در تیمار ۶۵ درصد تخلیه رطوبتی حدود ۷۴ درصد در مقایسه با تیمارشاهد افزایش نشان داد. مقایسه میانگین ها نشان داد که محتوای آنزیم پلی فنل اکسیداز و فنیل آلانین آمونالیاز با افزایش شدت تنش کم آبیاری در برگ توت فرنگی به صورت معنی داری افزایش یافت، به طوریکه بیشترین مقدار آنزیم های PAL و PPO به ترتیب ۳/۴۳ و ۵۸/۰ (واحد پروتئین بر میلی گرم) در تیمار ۶۵ درصد تخلیه رطوبتی و در تابستان مشاهد شدند. ظرفیت آنتی اکسیدانی و مقدار فنل کل و فلاونوئید کل با بالارفتن شدت تنش کم آبیاری روند افزایشی داشتند به طوری­که در تنش کم آبیاری شدید مقدار این صفات به ترتیب ۳۵، ۴۸ و ۹۲ درصد در مقایسه با شاهد افزایش پیدا کردند. برهمکنش رقم و سال بر محتوای آنزیم فنیل آلانین آمونالیاز و فنولیک اسید، به خصوص در فصول تابستان و پاییز، معنی دار شد. آزمون مقایسه میانگین ها بیشترین مقدار این صفات در رقم کویین الیزا را به ترتیب (۶۷/۴۱) واحد در میلی گرم پروتئین و (۸۰/۴ ) میلی گرم در گرم وزن تر نشان دادند. به طور کلی در تنش ملایم کم آبیاری، شاخص های بیوشیمیایی میوه حفظ و بهبود پیدا کردند. همچنین تغییر صفات در برگ و میوه نشان داد که در مقایسه بین دو رقم، "کویین الیزا" از تحمل بالاتری برخوردار بود. دراین تحقیق تاثیر تیمار کم­آبیاری و خصوصیات آنتی­اکسیدانی و بیوشیمایی میوه و بافت برگ گیاه توت­فرنگی(Fragaria x ananassa Dusch.)، ارقام پاروس و کویین الیزا (Paros & Queen Eliza) در طی دو سال متوالی در فصول مختلف رشدی بهار، تابستان و پاییز مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به­صورت کرت­های خرد شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی، با سه سطح آبیاری (۰، درصد ۳۰ درصد و ۶۵ درصد تخلیه رطوبتی خاک) در سیستم کاشت­پشته­ای دوردیفه و آبیاری قطره­ای در بستر خاکی، در فضای باز ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه شهرستان سنندج، به­اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس نشان­داد که شدت­های مختلف کم­آبیاری بر بیشتر صفات کیفی میوه از جمله مواد جامدمحلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، ویتامین سی، فلاونوئید، آنتوسیانین، فنل­کل، ظرفیت ­آنتی­اکسیدانی و نیز صفات بیوشیمیایی برگ توت­فرنگی از قبیل مقدار پرولین، کربوهیدرات­ها، پروتئین­های محلول، مالون­دی­الدئید، مقدار آسکوربات، گلوتاتیون، فنولیک­اسید، پراکسیدهیدورژن، آنزیم­های فنیل­آلانین­آمونولیاز (PAL) و پلی­فنل­اکسیداز (PPO) تاثیر معنی­دار داشت، ظرفیت آنتی­اکسیدانی و مقدار فنل­کل و فلاونوئید با بالارفتن شدت تنش کم­آبیاری روند افزایشی داشتند به­طوریکه در تنش کم­آبیاری شدید مقدار این صفات به ترتیب ۳۵، ۴۸ و ۹۲ درصد در مقایسه با شاهد افزایش پیدا کردند. مقایسه میانگین­ها نشان­داد که اثر متقابل رقم و سال بر محتوای آنزیم فنیل­آلانین­آمونولیاز و فنولیک اسید، به­خصوص در فصول تابستان و پاییز، معنی­دار شد و بیشترین مقدار این صفات در رقم کویین­الیزا مشاهده شد. به­طور کلی در تنش ملایم کم­آبیاری، شاخص­های بیوشیمیایی میوه حفظ و حتی بهبود پیدا کردند. همچنین تغییر شاخص­ها در برگ و میوه نشان داد که در مقایسه بین دو رقم، "کویین­الیزا" از تحمل بالاتری برخوردار بود.

کلیدواژه ها:

Antioxidant properties ، Drought stress ، Polyphenols ، Strawberry ، Proline ، توت فرنگی ، صفات آنتی اکسیدانی ، پلی فنول ها ، پرولین ، تنش خشکی