مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های جو بدون پوشینه در منطقه معتدل

به منظور تعیین ارقام برتر، پایداری عملکرد و بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ x محیط تعداد 20 ژنوتیپ جو بدون پوشینه در طی سالهای زراعی 98-1385 (دو سال زراعی) در 8 ایستگاه منطقه معتدل کشور شامل ایستگاههای کرج، اصفهان، بیرجند، زرقان، یزد، نیشابور، ورامین و کرمان در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در آزمایش تکنواخت مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب عملکرد ژنوتیپ ها، نشان دهنده اختلاف معنی دار برای اثر مکان، مکان x سال، ژنوتیپ، ژنوتیپ x مکان، ژنوتیپ x سال و ژنوتیپ x مکان x سال معنی دار بود. با مقایسه میانگین، ژنوتیپهای برتر از نظر عملکرد دانه مخص شدند. لاینهای شماره 7، 13، 9، 16، 18 و 15 با داشتن عملکرد 5/574، 5/511، 5/412، 5/356، 5/313 و 5/074 تن در هکتار بیشترین مقدار عملکرد را دارا بودند. با توجه به معنی دار بودن اثر ژنوتیپ x مکان x سال، جهت بررسی دقیق تر اثرات متقابل ژنوتیپ x محیط و تعیین سازگاری ژنوتیپها از روش های تجزیه پایداری شامل روش تجزیه اثرات اصلی جمع پذیر و اثرات متقابل ضرب پذیر (AMMI) و روش ناپارامتری میانگین و انحراف معیار رتبه استفاده شد. با توجه به معیارهای پایداری مورد استفاده ژنوتیپهای شماره 7(EHBYTM83-7)، 16(EHBYTM83-16) و 18(EHBYTM83-18) بالاترین پایداری عملکرد و بهترین سازگاری را در ایستگاه های اقلیم معتدل نشان داده و به عنوان ژنوتیپ های برتر انتخاب گردیدند.

کلیدواژه ها:

جو بدون پوشینه ، پایداری عملکرد ، اثر متقابل ژنوتیپ x محیط و منطق معتدل