بررسی تحلیلی ویژگی تاثیرپذیری انسان، با تاملی بر رویکرد عاملیت آدمی و تبیین پیامدهای آن در تعلیم و تربیت

این پژوهش تاثیرپذیری انسان را با تاکید بر عاملیت انسانی و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت بررسی می کند. تحلیل مفاهیم اراده آزاد، عاملیت، استقلال و اصالت نشان می دهد که اراده آزاد نه تنها مسئولیت اخلاقی را به همراه دارد، بلکه برای ارزش اخلاقی و خودگردانی نیز ضروری است. بر اساس انسان شناسی اسلامی و شواهد قرآنی، عاملیت انسان در شکل گیری هویت و سرنوشت او نقش اساسی دارد. در مقابل، دیدگاه شبکه ای، انسان را نه عاملی مستقل، بلکه عضوی از یک سیستم در حال تعامل می بیند. با این حال، نظریه عاملیت، رفتار انسان را در قالب کنش های جمعی و اجتماعی تحلیل می کند و بر نقش آگاهی و اراده در تمایز او از سایر موجودات تاکید دارد. این نگاه ترکیبی، دلالت هایی برای تعلیم و تربیت دارد، از جمله: ۱) تاکید بر احترام به فردیت و اراده آزاد به عنوان مبنای تربیت اخلاقی بدون اجبار؛ ۲) تقویت یادگیری مستقل و تفکر انتقادی از طریق تعامل فعال با محیط و شبکه های اطلاعاتی؛ ۳) پرورش مهارت های تصمیم گیری و خودتنظیمی در بستر شبکه های اجتماعی و فرهنگی. در نهایت، این پژوهش پیشنهاد می کند که نظام های تربیتی با تلفیق واقع بینانه عاملیت فردی و ساختارهای شبکه ای، رویکردی جامع و پویا به تربیت اتخاذ کنند.

کلیدواژه ها:

تاثیرپذیری انسان ، عاملیت آدمی ، تعلیم و تربیت ، اراده آزاد ، دلالت های تربیتی