ارزیابی بازآفرینی شهری با رویکرد معماری سنتی در بافت فرسوده منطقه ۱۲ شهر تهران

بافت های فرسوده شهری، به عنوان یکی از چالش های اصلی توسعه پایدار در کلان شهرها، نیازمند راهکارهای خلاقانه و مبتنی بر هویت فرهنگی و تاریخی هستند. در این میان، بازآفرینی شهری با رویکرد معماری سنتی می تواند زمینه ساز ارتقای کیفیت محیطی، حفظ میراث فرهنگی و احیای هویت شهری شود. این پژوهش با هدف ارزیابی بازآفرینی شهری در منطقه ۱۲ تهران، که یکی از تاریخی ترین و فرسوده ترین مناطق پایتخت است، به بررسی نقش معماری سنتی در فرآیند نوسازی پرداخته است. روش تحقیق به صورت ترکیبی (کیفی–کمی) بوده و داده ها از طریق مطالعات اسنادی، تحلیل محتوای منابع و بررسی میدانی گردآوری شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که بازآفرینی با تاکید بر مولفه های معماری سنتی نه تنها به ارتقاء کیفیت کالبدی فضا منجر می شود، بلکه حس تعلق ساکنین را نیز افزایش می دهد. همچنین، تطبیق نتایج با سایر پژوهش های مشابه نشان داد که به کارگیری اصول معماری بومی، در کنار مشارکت جویی اجتماعی، از عوامل کلیدی در موفقیت پروژه های بازآفرینی به شمار می رود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهند که بازآفرینی شهری با رویکرد معماری سنتی در بافت فرسوده تهران (منطقه ۱۲) می تواند با در نظر گرفتن ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، گامی موثر در احیای هویت تاریخی و فرهنگی منطقه باشد. اگرچه این فرآیند با چالش هایی همراه است، اما در صورت اتخاذ رویکردهای درست و تعامل موثر با ساکنان و دیگر ذینفعان، می توان از این چالش ها عبور کرد و به بهبود کیفیت زندگی ساکنان و احیای بافت های تاریخی کمک کرد. بنابراین، بازآفرینی شهری باید به عنوان یک فرآیند مشارکتی، مبتنی بر احترام به هویت فرهنگی و اجتماعی و با رویکرد اقتصادی پایدار در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

بازآفرینی شهری ، معماری سنتی ، بافت فرسوده ، منطقه ۱۲ تهران ، هویت شهری