صنعت پرسش و پاسخ در متن ختنی بودایی سوتره سنگهاته و برخی دیگر از متون ایرانی

فن پرسش و پاسخ ابزاری ادبی است که در ادبیات ملل گوناگون برای انتقال مفاهیم از آن استفاده شده است و یکی از کهن ترین شیوه های به کاررفته در سنت ادبی اقوام هندواروپایی نیز است. این فن در کهن ترین متون باقی مانده از این اقوام مانند ریگ ودا، گاهان، ایلیاد و ادیسه هومر و شعر حماسی ژرمنی مشاهده می شود. اما در این میان بودا و پیروانش بیشترین استفاده را از این سبک برده و این شیوه را حتی پس از مکتوب شدن آموزه هایشان حفظ کرده اند. ازجمله این متون، سوتره سنگهاته است که نسخه هایی از آن به زبان ختنی، یکی از زبان های ایرانی میانه شرقی، در دست است. این فن در برخی متون ایرانی دیگر نیز به کار رفته است. برای بررسی بهتر این متون، پرسش و پاسخ به الگوهایی درآمده و برای هر یک از آنها مثال های متنی ارائه شده و به بررسی های سبکی و شباهت های این الگوها در متون گوناگون نیز پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

فن پرسش و پاسخ ، ادبیات بودایی ، سوتره سنگهاته ، اوستا ، پهلوی ، شاهنامه ، متون عرفانی