قابلیت فراهمی عناصر آهن و روی ریزوسفر خاک متاثر از کشت و کار زعفران مزارع چند ساله زیرکوه و خوسف در خراسان جنوبی

میزان فراهمی عناصر غذایی خاک در زراعت چندساله زعفران از عوامل مهم موثر بر رشد و تولید این گیاه است. لذا تحقیق کنونی با هدف مطالعه اثر کشت و کار زعفران بر قابلیت فراهمی عناصر آهن و روی ریزوسفر خاک مزارع چندساله زیرکوه و خوسف در استان خراسان جنوبی در سال ۱۴۰۰ انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل و از نوع آشیانه ای در قالب طرح پایه کامال تصادفی انجام شد. عامل اول منطقه مورد مطالعه در دو سطح (شهرستان زیرکوه و خوسف) و عامل دوم سن مزرعه در سه سطح (شاهد مزرعه بدون گیاه زعفران، ۲ ساله، ۶ ساله بودند. از هر منطقه سه نمونه شاهد، سه مزرعه ۲ ساله و سه مزرعه ۶ ساله انتخاب شد و نمونه برداری از عمق صفر تا ۳۰ سانتیمتر ریزوسفر ریشه انجام شد. شاخصهای مورد آزمایش شامل محتوای عناصر آهن (Fe) و روی (Zn) خاک بود که بر اساس روشهای استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج اثر ساده سن مزرعه نشان داد که بیشترین محتوای آهن در مزرعه شاهد (خاک بدون کشت زعفران) مشاهده شد همچنین نتایج اثر متقابل نشان داد که بیشترین غلظت آهن خاک در مزارع بدون کشت زعفران خوسف به دست آمد. خاک فاقد کشت زعفران در خوسف دارای بیشترین میزان روی و مزرعه دو ساله خوسف دارای کمترین میزان روی بود. در مجموع، نتایج نشان میدهد که با افزایش سن مزارع زعفران، غلظت عناصر آهن و روی در خاک کاهش می یابد و این منجر به کاهش عملکرد زعفران می شود.

کلیدواژه ها:

ریزوسفر خاک ، عناصر میکرو ، غلظت آهن ، مزارع چند ساله