ارزیابی کاربرد کودهای زیستی، اسید هیومیک و شیمیایی بر برخی صفات رشدی، فیزیولوژیکی و کیفی سبزی برگی منداب (.Eruca sativa L)

مقدمه و اهداف: در سیستم های کشاورزی پایدار، انواع مختلفی از کودهای زیستی و آلی از جمله باکتری های محرک رشد گیاه و اسید هیومیک وجود دارند که به عنوان جایگزینی موثر برای کاهش مصرف نهاده های شیمیایی مطرح شده اند. این کودها علاوه بر کاهش مشکلات زیست محیطی جدی، می توانند آثار منفی بر سلامت انسان را نیز به حداقل برسانند. این پژوهش با هدف بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی، اسید هیومیک و کود شیمیایی بر برخی ویژگی­های رشدی، صفات فیزیولوژیکی و کیفی سبزی برگی منداب طراحی گردید.   مواد و روش­ها: آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۰ تیمار در دانشگاه کردستان اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (بدون مصرف کود)، ازتوبارور-۱، پتابارور-۲، فسفاته­بارور-۲، ازتوبارور-۱ + پتابارور-۲، ازتوبارور-۱ + فسفاته­بارور-۲، پتابارور- ۲ + فسفاته­بارور-۲، ازتوبارور-۱ + پتابارور-۲ + فسفاته­بارور-۲، اسید هیومیک و کود شیمیایی بودند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد، بیوماس، سطح برگ، رنگیزه­های فتوسنتزی، محتوای فنل، فلاونوئید، ویتامین ث، کربوهیدرات، نیترات، فسفر و پتاسیم بود.   یافته­ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر همه منابع کودی بر صفات مورد مطالعه معنی­دار شده است. بیشترین عملکرد، بیوماس، محتوای کاروتنوئید، فنل، ویتامین ث، نیترات و پتاسیم همراه با کاربرد اسید هیومیک بدست آمد. بیشترین محتوای کلروفیل a و کلروفیل کل با استفاده از کود زیستی ازتوبارور-۱ مشاهده شد. حداکثر کربوهیدرات، کلروفیل b، فلاونوئید، فسفر و سطح برگ به ترتیب در تیمارهای فسفاته­بارور-۲، ازتوبارور-۱ + پتابارور-۲، ازتوبارور-۱ + فسفاته­بارور-۲، پتابارور- ۲ + فسفاته­بارور-۲ و کود شیمیایی ثبت گردید.   نتیجه­گیری: در این پژوهش تاثیر مثبت کاربرد کودهای زیستی و اسید هیومیک بر بهبود صفات رشدی، فیزیولوژیکی و کیفی گیاهان منداب مشاهده شد. بنابراین می­توان با کاربرد این نوع کودها به عنوان یکی از مطلوب­ترین روش­ها برای جایگزینی و یا کاهش مصرف نهاده­های شیمیایی با هدف بهبود حاصلخیزی خاک، تولید محصول سالم و همچنین حفظ پایداری محیط زیست جهت تولید این سبزی برگی فراسودمند اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

باکتری­های محرک رشد گیاهی ، عملکرد ، کود آلی ، کود زیستی ، محصول سالم