بررسی هرمنوتیکی چالش های حقوقی محیط زیست و هوای پاک در نظام حقوقی ایران

آلودگی هوا که با کشف آتش شروع و با گسترش جوامع انسانی افزایش یافت همچنان به عنوان یک عامل عمده زیان آور برای سلامت و حیات انسان شناخته شده است. در نیمه دوم قرن بیستم، کشورها به این نتیجه رسیدند که مبارزه با این معضل فقط از طریق همکاری بین المللی اتفاق می افتد. گام بعدی، پیدایش مفهوم «حق بر محیط زیست» به عنوان یک حق بشری در اعلامیه ۱۹۷۲ استکهلم می باشد. بعد از پذیرش این اعلامیه، نه تنها بعضی از اسناد حقوق بشری، «حق بر محیط زیست» را در کنار سایر حقوق بشر قرار دادند و بعضی از اسناد از ارتباط محیط زیست و حقوق بشر صحبت کردند، بلکه نهادهای نظارتی و قضایی حقوق بشری با ارائه تفسیر زیست محیطی از حقوق مندرج در اسناد حقوق بشری «حق بر محیط زیست» را به عنوان یک حق بشری تلقی نمودند. بنابراین اکنون در وجود «حق بر هوای پاک» به عنوان یک جزء از «حق بر محیط زیست» به صورت یک حق بشری مستقل تردیدی وجود ندارد. بعد از گذشت نیم قرن از تدوین اولین ضوابط مرتبط با آلودگی هوا قوای مقننه و مجریه اقدام به تصویب قاون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ کردند. در پژوهش پیش رو و با بهره گیری از روش کتابخانه ای و نقد و بررسی محتوای کیفی قوانین و مقررات ناظر بر حقوق محیط زیست نویسندگان این مقال مترصد بررسی این موضوع چالش های حقوق محیط زیست و هوای پاک هستند و در نهایت به این نتیجه می رسیم که اقدام های کشورها برای مبارزه با آلودگی هوا که سابقه بعضی از آن ها به قرن ها قبل باز می گردد و حداقل از اواسط قرن بیستم شدت و گسترش یافته، هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده و هنوز در بسیاری از شهرهای جهان میزان آلودگی هوا از استانداردهای تعریف شده جهانی فراتر می باشد.

کلیدواژه ها:

حقوق محیط زیست ، قانون هوای پاک ، آلودگی هوا ، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا ، منابع آلاینده.