بررسی وضعیت آبخوان مشهد-چناران از نظر کیفی و آسیب پذیری با استفاده از دراستیک و شاخص کیفیت آب

در بررسی کیفی آبخوان، شناسایی مناطقی با کیفیت آب پایین تر و همچنین مناطق آسیب پذیر، به منظور تدوین برنامه های بهینه برای حفاظت از منابع آب زیرزمینی و کنترل فعالیت های انسانی در این مناطق، گامی اساسی محسوب می شود. در این پژوهش، وضعیت کیفی و آسیب پذیری آبخوان مشهد-چناران با استفاده از مدل دراستیک (DRASTIC) و شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) مورد بررسی قرار گرفته است. داده های کیفی مربوط به ۳۵ چاه در سال ۱۴۰۰ و ۱۲۳ چاه در سال ۱۳۸۰ تحلیل شدند. مدل دراستیک شامل وزن دهی و رتبه دهی هفت متغیر عمق آبخوان، تغذیه خالص، محیط ناحیه اشباع، محیط خاک، شیب توپوگرافی، تاثیر ناحیه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی می باشد. با اضافه کردن کاربری اراضی، مدل دراستیک ترکیبی نیز بررسی شد. مطابق نتایج، در بخش های مرکزی شامل بخش هایی از شهر مشهد و شمال این شهر کلاس آسیب پذیری خیلی زیاد دیده می شود که حدود ۱۵ درصد از مساحت محدوده بوده و محل استقرار شهرک های صنعتی می باشد. در هر دو مدل کلاس آسیب پذیری زیاد بیشترین مساحت را در محدوده مطالعاتی با حدود ۷۰ درصد دارد. مطابق شاخص کیفیت آب زیرزمینی، کیفیت آب در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۸۰ کاهش یافته و بیشتر نمونه ها در رسته ضعیف برای مصارف شرب قرار گرفته اند. جنوب محدوده مطالعاتی (خروجی آبخوان) و بخش شمالی از کیفیت آب ضعیف تری نسبت به سایر مناطق برخوردارند.

کلیدواژه ها:

آلودگی آبخوان ، شاخص کیفی آب ، آب زیرزمینی ، آسیب پذیری ، آبخوان مشهد-چناران