مدیریت شهری در مدینه الرسول الگویی از جامعه مدنی مبتنی بر تعالیم وحیانی

بازکاوی مولفه های مدیریت شهری و همچنین بررسی تدابیر اجتماعی و سیاسی مستخرج از تماریخ سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله موجبات شناسایی پایدارترین الگوهای عصر نبوی (ص) را به هدف نیل به جامعه مدنی فراهم خواهد نمود. لذا بر این اساس معرفی سیاستگذاری محیط شهری منبع از آموزه های آیات قرآن مبین در مدینه الرسول (ص) از کارآمدترین مطالعات تاریخ صدر اسلام محسوب شده و طرح این موضوع از دغدغه مندی های امروز متفکران و سیاست مداران و مصلحان اجتماعی جهان اسلام به شمار می آید. چراکه با بیان این مساله و پاسخ جامع و مستدل به آن، راهکارهای مدیریت صحیح شهری با هدف تحقق جامعه ای منسجم و کارآمد بیش از گذشته تبیین خواهد گردید؛ لذا این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته تلاش نموده است تا به این سوال اصلی پاسخ دهد که کدامیک از مولفه های مدنظر در مدیریت شهری پیامبر اکرم (ص) در مدینه الرسول (ص) را مستعد ایجاد جامعه مدنی مبتنی بر تعالیم وحیانی نمود؟ به استناد آیات الهی و مراجعه به منابع تاریخی و کتابخانه ها نتایج نشان می دهد که همگام با توسعه محیط شهری در مدینه الرسول (ص) و با هدف تحقق جامعه ای مدنی ضرورت تغییر بنیادین در راستای تعیین ساختار اجتماعی و سیاسی مبتنی بر تعالیم وحیانی امری ضروری و ناگزیر می نمود؛ به طوری که نسخ امتیازات بیلاین دعوت به همبستگی شهروندان و خلق مفهوم امت اسلامی به اجتماعات مدنی عینیت بخشید. بعلاوه تغییر نام شهرن همچنین تاسیس نخستین پایگاه اجتماعی تاریخ اسلام بنام مسجدالنبی (ص) به انضمام پیمان اخوت و توسعه صنایع نبوی (ص) باعث احساس تعلق اجتماعی شهروندان گردید؛ به طوری که جایگزینی ساختار مدنی بر زندگی مدوی از نتایج این بنیان نهاد شد. سرانجام با تعیین مرزهای جغرافیایی ضمن صمیانت از اسمتقالل داخلی بائلن با تاکید بر ضرورت کسب دستاوردهای عزت طلبانه شهروندان، ساختار سیاسی شهر در مسیر انتظام مدنی و توسعه دفاعی را گرفت.

کلیدواژه ها:

مدیریت شهری ، مدینه الرسول (ص) ، جامعه مدنی