ارزیابی عملکرد برونداد مدل های اقلیمی CMIP۶ در برآورد تبخیر - تعرق مرجع در ایران

تبخیر- تعرق مرجع (ETo) یکی از مهم ترین اجزای چرخه هیدرولوژیکی است که تخمین صحیح آن در طراحی و مدیریت سیستم های آبیاری، مطالعات زیست محیطی و منابع آب از اهمیت بسزایی برخوردار است. جهت انجام پژوهش های اقلیمی استفاده از داده های شبکه ای و خروجی مدل های اقلیمی مستلزم ارزیابی و صحت سنجی است. از اینرو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دقت جدیدترین مدل های CMIP۶ در برآورد تبخیر - تعرق مرجع در پهنه ایران تدوین شده است. بدین منظور داده های تاریخی مربوط به ۱۰ مدل CMIP۶ از پایگاه داده USGS استخراج شد و میزان ETo در ۴۴ ایستگاه همدیدی ایران برای دوره پایه و دوره تاریخی مدل ها (۲۰۱۴-۱۹۸۵) با استفاده از روش هارگریوز سامانی برآورد شد. جهت صحت سنجی میزان دقت مدل ها و مقادیر مشاهداتی متناظر با آن از سنجه های آماری MSE، RMSE، MAE ، MBE و نمودار Taylor بهره گرفته شد. نتایج حاصل از ارزیابی دقت مدل ها در مقیاس های ماهانه، فصلی و سالانه نشان داد که. مدل های BCC-CSM۲-MR و MRI-ESM۲-۰ در مقایسه با دیگر مدل ها در پهنه ایران از دقت بالاتری جهت برآورد تبخیر - تعرق برخوردار هستند و مدل MIROC۶ با مقدار RMSE(۱/۹۱) ضعیف ترین عملکرد را در بین مدل های مورد مطالعه نشان داده است. از نظر منطقه ای به طور کلی خطای مدل BCC-CSM۲-MR در پهنه های شمالی و جنوبی کشور نسبت به مدل MRI-ESM۲-۰ بیشتر است. همچنین مدل MRI-ESM۲-۰ برای مناطق مرتفع زاگرس خطای بیشتری را نسبت به مدل BCC-CSM۲-MR نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ، ایران ، تبخیر - تعرق مرجع ، مدل های CMIP۶ ، نمودار تیلور ، هارگریوز سامانی