تاثیر روابط کلاسی بر شکل گیری مهارت های ارتباطی و سازگاری اجتماعی در دانش آموزان ابتدایی

دوره ابتدایی به عنوان یکی از مهم ترین مراحل رشد در زندگی هر فرد، بستر اصلی برای شکل گیری مهارت های اساسی اجتماعی و ارتباطی محسوب می شود. در این میان، محیط کلاس درس و روابطی که دانش آموزان در آن تجربه می کنند، نقشی حیاتی و تعیین کننده در این فرآیند ایفا می کند. روابط میان همسالان و همچنین تعاملات میان دانش آموزان و معلمان، به طور مستقیم و غیرمستقیم بر نحوه یادگیری و به کارگیری مهارت های ارتباطی و همچنین توانایی سازگاری اجتماعی دانش آموزان تاثیر می گذارد. روابط مثبت و حمایت گر در کلاس درس، فضایی امن و تشویق کننده برای دانش آموزان فراهم می آورد تا بتوانند آزادانه ایده ها، احساسات و نیازهای خود را بیان کنند، به دیگران گوش دهند و در فعالیت های گروهی مشارکت جویند. این تعاملات مستمر، تمرین عملی برای مهارت هایی نظیر گوش دادن فعال، صحبت کردن موثر، حل مسئله، همدلی و همکاری محسوب می شود. از سوی دیگر، این روابط مثبت به دانش آموزان کمک می کند تا هنجارهای اجتماعی را درک کرده و پذیرفته شوند، حس تعلق خاطر پیدا کنند و با چالش های محیطی و اجتماعی مدرسه به بهترین نحو سازگار شوند. یادگیری مشارکتی و کار گروهی به عنوان نمونه ای از فعالیت های سازمان یافته در کلاس درس، به وضوح نشان دهنده تاثیر این روابط بر رشد مهارت های ارتباطی و افزایش توانایی سازگاری اجتماعی است. معلمان نیز با ایفای نقش حمایتی، الگوبرداری و هدایت گری در شکل گیری روابط سالم و ارائه آموزش های مستقیم و غیرمستقیم مهارت های اجتماعی، در این فرآیند تسهیل گری می کنند. این مقاله مروری با بررسی و تحلیل پژوهش های موجود، به تبیین چگونگی تاثیرگذاری ابعاد مختلف روابط کلاسی بر توسعه مهارت های ارتباطی و ارتقاء سطح سازگاری اجتماعی در دانش آموزان دوره ابتدایی می پردازد و شواهد نظری و عملی این تاثیرگذاری را مورد کاوش عمیق قرار می دهد. یافته های این مرور بر اهمیت توجه نظام آموزشی و برنامه ریزان درسی به کیفیت روابط کلاسی و لزوم ارائه راهکارهای عملی برای تقویت این روابط در مدارس ابتدایی تاکید دارند تا زمینه ساز رشد همه جانبه دانش آموزان در ابعاد اجتماعی و ارتباطی فراهم آید.

کلیدواژه ها:

روابط کلاسی ، مهارت های ارتباطی ، سازگاری اجتماعی ، دانش آموزان ابتدایی ، یادگیری مشارکتی.