بررسی تطبیقی دیدگاههای آیت الله العظمی خویی (ره)و آیت الله جوادیآملی و عالمه طباطبایی پیرامون زبان قرآن

زبان قرآن از مهمترین مبانی تفسیر قرآن و از موضوعات جدید و مهم در علومی مانند تفسیر، کالم و فلسفه است که به تحلیل گزاره های قرآنی و مبانی فهم آنها پرداخته و هر مفسری خواه ناخواه، در طول تفسیر خویش به آن و چگونگی شیوه های مختلف انتقال معنا می پردازد. در این پژوهش که با روش تحلیلی-توصیفی انجام پذیرفته است نظرگاه تطبیقی سه قرآن پژوه معاصر؛ آیت الله خویی(ره) و آیت الله جوادی آملی و عالمه طباطبایی در باب زبان قرآن مورد توجه و بررسی قرار می گیرد. ره آوردهای پژوهش نشان می دهد که دیدگاه زبان شناختی آیت الله جوادی آملی عبارتست از معرفت بخشی متن قرآن، وجود تنزیلی و تاویلی، جامعیت، جاودانگی و جهان شمولی، استقلال در داللت و هدایتگری؛ و چنین زبان را زبان فطرت می داند که نه متعدد می شود و نه تحول می پذیرد. دیدگاه آیت الله العظمی خویی (ره) نشان می دهد که زبان قرآن از حیث مخاطب با مراتب تشکیکی خود همه ی انسان ها، اعم از عامیان و فرهیختگان را در بر می گیرد و همچنین این زبان همه ی طیف های آدمیان با فاصله های گوناگون اعتقادی و رفتاری اعم از گمراهان و ایمانیان متوسط تا مقربان و برگزیدگان خدایی را در برمی گیرد هدف غایی زبان قرآن در یک نگاه کلی، «رهنمونی» و «هدایتگری» است. عالمه طباطبایی ساختار زبان قرآن را بر مبنای عرف عام دانسته که البته با عرف عام تفاوت هایی دارد و از آنجایی که در زبان عرف عقال از رمز، استعاره، کنایه و نماد برای تفهیم بهتر و سریعتر مطلب استفاده می شود خداوند نیز در قرآن در مواردی این صناعات ادبی را جهت تقریب ذهن از محسوس به معقول به کار برده است اما کل زبان قرآن را (اخبار، انشاء، نماد، رمز، کنایه و...) شناختاری، ناظر به واقع و معنادار می داند.

کلیدواژه ها:

زبان قرآن ، زبان فطرت ، زبان نمادین ، زبان عرف ، آیت الله خویی ، آیت الله جوادی آملی ، عالمه طباطبایی