شناسایی و اولویت بندی عوامل ایجاد شرایط اضطراری (بحرانی) در تورهای گردشگری

امروزه گردشگری مخاطبان زیادی از اقشار مختلف جامعه را به خود جلب کرده است. با توجه به اینکه در عصر حاضر، رخداد بحران های متنوع در گردشگری امری اجتناب ناپذیر بوده و می تواند درقالب بحران های طبیعی (زلزله، سیل و غیره) و انسانی (جنگ، تروریسم، آشوب، شیوع و همه گیری ویروس کرونا و غیره) در جوامع مقصد گردشگری خود را نشان دهد، باعث جهت گیری پژوهش های جدید در این زمینه شده است. از این رو تحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل ایجاد شرایط اضطراری (بحرانی) در تورهای گردشگری انجام شده است. در چارچوب روش شناسی، ابتدا عوامل ایجاد شرایط اضطراری در تورهای گردشگری براساس نتایج پژوهش های پیشین و نظرخواهی از کارشناسان ذی ربط شناسایی گردید. سپس پرسشنامه ای براساس این شاخص ها با طیف لیکرت طراحی و پس از بررسی روایی و پایایی آن در بین نمونه آماری توزیع شد. در این راستا تاثیر عوامل انسانی، مدیریتی، اجتماعی و طبیعی بر ایجاد شرایط اضطراری (بحرانی) در تورهای گردشگری بررسی و در ادامه از نظر اهمیت رتبه بندی شدند. در چارچوب پیاده سازی روش پژوهش، ابتدا متغیرهای پژوهش و داده های پرسشنامه، کدگذاری شدند و در گام بعد از روش های آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که 50 درصد افراد نمونه بین 31 تا 40 سال سن دارند و 60 درصد آن ها مرد و متاهل می باشند. 43 درصد دارای تحصیلات کارشناسی هستند و 60 درصد بین 1 تا 3 سال سابقه تورگردانی دارند. در گام بعد متغیرهای پژوهش مورد آزمون های استنباطی قرار گرفت که برای این منظور ابتدا نرمال بودن داده ها ازطریق آزمون کولموگروف اسمیرنوف بررسی شد. نتایج این آزمون نشان داد که توزیع داده ها در کلیه عوامل نرمال نمی باشد. درنتیجه برای بررسی رابطه بین متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن بهره گیری شد. نتایج این آزمون نشان داد که همبستگی برای کلیه عوامل در سطح خطای کمتر از 05/0 معنادار است. نتایج آزمون تی نیز نشان داد که کلیه عوامل انسانی، مدیریتی، اجتماعی و طبیعی استخراجی بر اساس پرسشنامه، در ایجاد شرایط اضطراری در تورهای گردشگری تاثیر معنادار دارند. در پایان نیز برای رتبه بندی عوامل ایجاد شرایط اضطراری (بحرانی) در تورهای گردشگری از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج این آزمون نیز نشان داد که سه عامل مهم ایجاد شرایط اضطراری در تورهای گردشگری به ترتیب شامل 1- خسته کننده بودن مسیر برای برخی از گردشگران؛ 2- بروز مشکلات شخصی برای گردشگر یا راهنمای تور مانند مشکلات جسمانی اعم از شکستگی، دررفتگی، خفگی و غیره؛ 3- بی علاقگی برخی از گردشگران به مناطق گردشی در نظر گرفته شده، هستند.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، شرایط اضطراری ، تورگردانی ، بحران