پایش و پهنه بندی مناطق سیالبی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و داده های سنجش از دوری(منطقه مطالعه شده استان چهارمحال و بختیاری)

زمینه: سیل یکی از مخاطرات طبیعی تکرارشونده و به طور فزاینده ای شدید است که تهدیدات قابل توجهی برای زیرساخت ها، معیشت و ثبات اجتماعی-اقتصادی در سراسر جهان ایجاد می کند. در مناطق کوهستانی مانند استان چهارمحال و بختیاری، ایران، تنوع توپوگرافی و تغییرات الگوی کاربری اراضی خطر سیل را تشدید می کند. بنابراین، نیاز مبرمی به پایش دقیق و بهموقع مناطق سیل گیر و زونبندی آنها برای راهنمایی برنامه ریزی شهری و آمادگی در برابر بالیا وجود دارد. اهداف: این پژوهش به دنبال توسعه یک چارچوب قوی برای نقشه برداری خطر سیل چندمعیاره از طریق ادغام تکنیکهای GIS (و سنجش از دور بود. به طور خاص، اهداف مطالعه شامل۱) بهبود دقت شناسایی مناطق سیلگیر، (۲) تحلیل نقش عوامل طبیعی و انسانی در افزایش خطر سیل، و ۳) ارائه توصیه های عملی برای مدیریت سیل و مداخالت سیاستی بود. روشها: ترکیبی از داده های رادار با دهانه مصنوعی Sentinel-۱ (SAR) و داده های چندطیفی Landsat ۸ برای شناسایی گستره سیل و توصیف شرایط پوشش زمین استفاده شد. مجموعه داده های جانبی شامل مدل های ارتفاعی دیجیتال (DEMs)، شیب، شبکههای رودخانه، تراکم جاده و سوابق تاریخی سیل در محیط GIS ادغام شدند. تجزیه و تحلیل تصمیمگیری چندمعیاره با استفاده از تکنیک های همپوشانی وزنی، سهم هر عامل در حساسیت به سیل را به صورت کمی ارزیابی کرد. اعتبارسنجی میدانی با استفاده از داده های زمینی و معیارهای آماری مانند ضریب کاپا و دقت کلی انجام شد. نتایج: نقشه ترکیبی خطر سیل نشان داد که شیبهای تند، بارش زیاد، نزدیکی به رودخانه ها و شبکههای زیرساختی پرتراکم به طور قابل توجهی آسیب پذیری در برابر سیل را افزایش میدهند. مناطقی که عوامل خطر متعدد را ترکیب میکنند – به ویژه ارتفاعات متوسط تا پایین با ظرفیت نفوذ محدود – همبستگی قوی با نقاط ثبتشده سیل نشان دادند. در مجموع، روش شناسی به دقت باالیی در تعیین مناطق مستعد سیل دست یافت. نتیجهگیری: این مطالعه کارایی رویکرد یکپارچه GIS و سنجش از دور را در تولید اطلاعات قابلاعتماد زون بندی سیل نشان میدهد. یافته های این تحقیق میتوانند استراتژی های کاهش هدفمند را از تقویت زیرساخت های حیاتی گرفته تا تصویب مقررات کاربری اراضی برای به حداقل رساندن رواناب هدایت کنند. تحقیقات آینده می توانند با استفاده از

کلیدواژه ها:

سیل ، GIS ، سنجش از دور ، خطر سیل ، مناطق سیالبی