بررسی برنامه های ۵ ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران با تاکید بر مدیریت مسکن (۱۳۶۸-۱۴۰۴)

این پژوهش به تحلیل سیاست های مسکن ایران از برنامه اول تا برنامه هفتم توسعه می پردازد و رویکردهای دولت در تامین مسکن و پیامدهای آنها را ارزیابی می کند. سیاست های این دوره شامل حمایت از گروه های کم درآمد، توسعه انبوه سازی، نوسازی بافت های فرسوده، استفاده از سیاست های مالی و پولی، و گسترش بازار رهن و اجاره بوده است. در برنامه های سوم و چهارم، تمرکز اصلی بر انبوه سازی و حمایت از گروه های کم درآمد از طریق حوادث مالی اصلی و ابزارهای پولی، به ویژه در برنامه سوم، صورت گرفت. برنامه پنجم با اجرای طرح مسکن مهر، کاهش هزینه های ساخت و تامین مسکن برای اقشار کم درآمد را هدف تالقرار داد، اما با مشکلاتی نظیر کمبود زیرساخت ها همراه شد. برنامه ششم نیز با بازنگری در طرح جامع مسکن و تدوین سیاست های حمایتی، به حمایت از گروه های آسیب پذیر پرداخت. در برنامه هفتم، دولت یازدهم وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال را با تاکید بر توسعه افقی شهرها و بازآفرینی شهری مطرح کرد؛ اما این وعده ها هنوز به طور کامل عملی نشده اند. اگرچه این سیاست ها در برخی دوره ها باعث افزایش تولید واحدهای مسکونی شدند، اما به دلیل چالش های اجرایی و اقتصادی، در کاهش نابرابری های مسکنی و تامین عدالت اجتماعی عملکرد محدودی داشته اند. این مطالعه، با بهره گیری از روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوای مضمون، اسناد و سیاست های مدیریت مسکن را بررسی می کند. نتایج نشان می دهد که رفع چالش های موجود مستلزم توسعه سیاست های مبتنی بر تقاضای مصرفی و عرضه متوازن، استفاده از ظرفیت های مردمی و نهادهای خصوصی، بهره گیری از فناوری های نوین در ساخت مسکن و بازنگری در سیاست های حمایتی دولت است.

کلیدواژه ها:

مدیریت مسکن ، برنامه های ملی توسعه مسکن ، سیاست های مسکن ایران ، ساختار حمایتی دولت