توسعه یک مدل هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی برای بهینه سازی مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی مطابق استانداردهای مدیریت پیمان (نشریه ۴۳۱۱ ایران)

مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی، به دلیل پیچیدگی و ماهیت چندبعدی این پروژه ها، یکی از چالش های اساسی در حوزه مدیریت پیمان محسوب می شود. روش های سنتی مدیریت ریسک، به دلیل محدودیت در تحلیل داده های حجیم و عدم دقت در پیشبینی مخاطرات، کارایی لازم را ندارند. این پژوهش با هدف توسعه یک مدل هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی جهت بهینه سازی مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی ایران، مطابق با استانداردهای نشریه ۴۳۱۱ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، انجام شده است. مدل پیشنهادی از روش های یادگیری ماشین، شبکه های عصبی مصنوعی و پردازش زبان طبیعی (NLP) برای شناسایی، تحلیل و کاهش ریسک های اجرایی، مالی و زمانی پروژه های عمرانی بهره می برد. داده های مورد استفاده از پروژه های عمرانی واقعی گردآوری شده و پس از پردازش، برای آموزش مدل به کار گرفته شده است. عملکرد مدل پیشنهادی با استفاده از معیارهای استاندارد مانند دقت (Precision)، یادآوری (Recall)، ضریب تعیین (R²) و میانگین مربعات خطا (MSE) ارزیابی شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که مدل توسعه یافته قادر است هزینه های غیرضروری پروژه ها را تا ۰۲٪ کاهش داده و میزان تاخیرات را تا ۵۱٪ بهبود دهد. همچنین، مقایسه این مدل با روش های سنتی نشان می دهد که استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت ریسک، دقت پیشبینی ها را افزایش داده، فرآیند تصمیم گیری مدیران را بهینه تر کرده و تخصیص منابع را کارآمد تر می سازد. در پایان، چالش های اجرایی پیاده سازی مدل و راهکارهای پیشنهادی برای توسعه و بهبود آن مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، مدیریت ریسک ، یادگیری ماشین ، تحلیل داده های کالن ، پردازش زبان طبیعی ، مدیریت پیمان ، پروژه های عمرانی ، نشریه ۴۳۱۱