طراحی میز شربت خوری خانگی با الهام از شربت خانه های سنتی ایران

در گذشته، اغلب شهرها و روستاهای ایران دارای فضاهای گردهمایی نظیر شربت خانه ها بودند که مردم برای گفتگو و استراحت موقت در این اماکن گرد هم می آمدند، شربتی می آشامیدند و در باب موضوعات محلی روز مذاکره می کردند. در همین اماکن بود که ایرانیان با ذوق و اشتیاق وافر به اشعار و داستان های شاهنامه گوش فرا می دادند. در خصوص قدمت و اینکه از چه زمانی شربت خانه ها در ایران آغاز به کار کردند اطلاعات درستی در دست نیست. با این حال، گمان می رود نخستین شربت خانه ها پس از ظهور اسلام و منع مذهبی نوشیدن شراب، در دوره سلطنت تیمور در شهر سمرقند پدید آمد و در زمان شاه اسماعیل صفوی به اوج رسید و در نهایت در همان دوره با آمدن قهوه رو به زوال رفت. همراه با رسم شربت نوشی در دربار صفوی، شغل شربت دارباشی نیز پدید آمد و از مناصب مهم درباری شد. دگرگونی های فرهنگی در جامعه کنونی ما سبب به فراموشی سپرده شدن سنت اشامیدن شربت شد. معرفی: امروزه با توجه به پیشرفت های حاصل در حیطه معماری و طراحی صنعتی و گسترش تفکرات مختلف در این زمینه ها به کمک فضای مجازی و ارتباطات قوی بین طراحان سراسر دنیا دیگر انحصار فرهنگی هنری یک منطقه یا کشور در طراحی ها و ساختار زندگی های مردم آن منطقه کم رنگ شده و تفکرات مختلف چالش ها و راه حل های مختلف به اشتراک گذاشته میشوند. در این بین فرهنگ ها و سنت های جوامع مختلف دنیا نیز منتقل میشوند که گاها به آن تهاجم فرهنگی نیز میگویند اما ایرانیان در طول تاریخ نشان دادند که پذیرای خرده فرهنگ هایی که در راستای شخصیت یا پرسونای فرهنگ ایرانی باشد یا از آن پیروی کند، هستند و آن را بهبود و گسترش میدهند. از این رو پژوهش حاضر در خصوص جامعه سنتی و شناخت ارزش های اجتماعی – فرهنگی آن اهمیت چشمگیری دارد. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی – تطبیقی، ضمن بیان تاریخچه و نقش شربت خانه در زندگی اجتماعی ایرانیان، معماری این نهاد اجتماعی و فرهنگی معرفی و در آخر مقایسه ای میان ویژگی های معماری فضاهای تعاملی همچون شربت خانه ها و قهوه خانه ها از سویی و از سوی دیگر میان معماری شربت خانه های موجود انجام شده است. یافته ها بیانگر آن است که شربت خانه ها و قهوه خانه ها معموال برای انجام فعالیت های جمعی به صورت مرکزگرا؛ و بنا بر نوع استفاده و کاربری حکومتی یا مردمی آن، دارای معماری برونگرا یا درونگرا بوده اند.

کلیدواژه ها:

شربت خانه ، دوره تیموری ، معماری شربت خانه ، میز شربت خوری