تبیین ساختار شناختی تجربه مکان از منظر پدیدارشناسی: با تاکید بر نقش موناد، بدن و معماری

بیان مسئله: این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین تجربه مکان، ساختارهای شناختی انسان و تجربه حسی-حرکتی در مکان انجام شده است. هدف پژوهش: هدف اصلی، تبیین ساختار شناختی تجربه مکان و بررسی تاثیر آن بر معماری است. به عبارت دیگر، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که چگونه عوامل مختلفی مانند بدن، ذهن، محیط و معماری در شکلگیری معنا و تجربه انسان از مکان نقش ایفا می کنند. روش پژوهش: در این پژوهش از روش پدیدارشناسی و تحلیل محتوای متون فلسفی، نظری و پدیدارشناختی استفاده شده است. با بهره گیری از مفاهیمی همچون موناد، درجهانی شناخت، بسط، تنیافتگی و شناخت تعاملی، تالش شده است تا به صورت عمیق به بررسی تجربه مکان پرداخته شود. یافته ها: نشان می دهد که تجربه مکان یک فرایند پویا و چند لایه است که در آن، بدن، ذهن، محیط و معماری با یکدیگر در تعامل هستند. عینیت مکان به ساختارهای هندسی و ذهنیت به فیلتر شناختی مرتبط است که بر اساس ادراک بدنی، بر تفسیر واقعیت و تجربه حسی-حرکتی تاثیر می گذارد. همچنین، تجربه و حضور در مکان، معنایی حصولی را برای فرد ایجاد می کند. معماری به عنوان یک عامل موثر در شکل دهی فضا، می تواند بر تجربه حسی-حرکتی افراد و در نتیجه بر تجربه مکان تاثیرگذار باشد. نتیجه گیری: این پژوهش با ارائه یک مدل جامع از تجربه مکان، نشان می دهد که تجربه مکان به طور مستقیم با هویت فردی و اجتماعی انسان مرتبط است. با درک عمیقتر از این تجربه و تاثیر معماری بر آن، می توان به طراحی فضاهایی پرداخت که نه تنها نیازهای فیزیکی، بلکه نیازهای روانی و معنوی انسان را نیز برآورده سازند و تجربه بهتری را برای افراد فراهم آورند. این پژوهش می تواند به عنوان یک چارچوب نظری برای پژوهش های آتی در حوزه معماری، طراحی شهری و روانشناسی محیطی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

پدیدارشناس ی ، تجربه مکان ، ساختار شناختی ، بدن ، ذهن ، بدنمدی