بازخوانش و تحلیل فضاهای ورودی معماری سنتی ایران با تاکید بر مفاهیم نظریه انتگرال

فضای ورودی نقطه ی آغازین تعامل مخاطب با اثر معماری محسوب می شوند. در معماری ایرانی، ورودی نقشی برجسته و نمادین دارد و به عنوان فضایی ارتباطی می انجامد. این عنصر معماری همواره معیاری برای بازنمایی ارزش ها، هویت معماری و جایگاه اجتماعی بنا بوده است. فضای ورودی در معماری ایرانی به حدی حائز اهمیت بوده اند که می توان بخش مهمی از روند تحول و تکامل معماری را در آن ها مشاهده کرد. با این حال، در معماری معاصر ایران، نه تنها این تکامل متوقف شده، بلکه شاهد روندی نزولی در طراحی فضای ورودی هستیم. از جمله مشکلات رایج در ورودی های بناهای معاصر می توان به عدم تمایز میان عرصه های عمومی، نیمه عمومی و خصوصی، تفکیک ناپذیری فضای عبور و دسترسی، ضعف خوانایی ورودی، کمبود یا فقدان کارکردهای اجتماعی و فرهنگی، و بی توجهی به طراحی مناسب با عملکرد بنا اشاره کرد. برای برون رفت از این وضعیت، ضروری است که الگوهای اصیل و هویت بخش معماری ایرانی شناسایی و در اختیار طراحان قرار گیرد. نظریه نوظهور "انتگرال" که توسط کن ویلبر و با چهار مفهوم بنیادین ارائه شده، چشم اندازی جامع برای درک هر رخدادی فراهم می آورد. این مفاهیم، شامل ابعاد درونی، بیرونی، فردی و جمعی هر جامعه است که در تعامل با یکدیگر، جنبه های روان شناختی، رفتاری، فرهنگی و سیستمی واقعیت را تبیین می کنند. در این پژوهش، با بررسی پارادایم های طراحی فضای ورودی از منظر این چهار بعد نظریه انتگرال، نشان داده می شود که معماری ایرانی فراتر از جلوه های فیزیکی، با ابعاد روحی و روانی مخاطب پیوندی عمیق دارد. این تحقیق که به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از برداشت های میدانی و تحلیل متون کتابخانه ای انجام شده، تلاش دارد با بررسی پارامترهای مرتبط با طراحی فضای ورودی در چهارچوب نظریه انتگرال، الگویی نوین ارائه کند. این الگو می تواند به کارگیری اصول طراحی ورودی خانه های سنتی ایرانی را در معماری خانه های امروزی ممکن سازد.

کلیدواژه ها:

فضای ورودی ، سردرب ، معماری ایرانی ، نظریه انتگرال