مطالعه بصری جایگاه حضرت علی(ع) در نگاره های فتح خیبر (نسخ مجمع التواریخ تیموری،خاوران نامه ترکمان، فالنامه،آثارالمظفر،روضه الصفا،حبیب السیر و قصص الانبیا دوره صفوی)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 82

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RHPTJ-5-1_001

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1404

چکیده مقاله:

فتح خیبر، روایتی دینی-تاریخی، اسباب استمرار و حیات ارزش های ایدئولوژیک، باورها و احساسات دیرینه قومی- مذهبی یک ملت را فراهم آورده است. هدف، تحلیل و خوانش ترکیب بصری جایگاه علی (ع) در هفت نگاره فتح خیبر در نسخ مجمع التواریخ، خاوران نامه، آثارالمظفر، روضه الصفا، حبیب السیر و قصص الانبیا از دوره تیموری تا صفوی است. ازاین رو جایگاه  بصری حضرت علی(ع) در نگاره های فتح خیبر در نسخ مجمع التواریخ، خاوران نامه، آثارالمظفر، روضه الصفا، حبیب السیر و قصص الانبیا چیست؟ رویکرد پژوهش، کیفی بوده و روش پژوهش، توصیفی-  تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات با مطالعات کتابخانه ای بوده و جامعه آماری به صورت هدفمند، هفت نگاره با موضوع فتح خیبر، از میان نسخ مصور سه دوره تیموری، ترکمان و صفوی انتخاب شده است. نتایج و یافته ها نشان می دهد  تمهیدات عینی و مستتر در نگاره ها و عناصر بصری مطرح، تاثیرات روایی و اسطوره ای، در بازنمایی تصویری روایت خیبر به کار گرفته شده است که علت اصلی آن را می توان، نفوذ درجات گوناگون علایق و تفکرات شیعی پنداشت. هر کدام به نحوی در ارتباطی ناگسستنی با زمانه خویش، بیانی ارادتمندانه توام با نمایشی از تقابل پیروزمندانه جبهه حق علیه باطل در حالتی اعجازگونه از نصرت الهی را به تصویر کشیده و در تمام موارد مرکزیت حضرت علی (ع)، قهرمان یکتای صحنه نبرد، حفظ شده است.

کلیدواژه ها:

حضرت علی(ع) ، فتح خیبر ، نگارگری ، دوران تیموری تا صفوی

نویسندگان

راضیه عنایتی

کارشناس ارشد هنر اسلامی ، گروه هنر اسلامی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران.

علیرضا شیخی

دانشیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست منابع فارسی آرام، محمدباقر (۱۳۹۳)، اندیشه تاریخ نگاری عصر ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۷)، مکتب نگارگری هرات، تهران: فرهنگستان هنر ...
  • آیت اللهی، حبیب (۱۳۸۶)، ترکیب بندی افقی در نگارگری مکتب شیراز، ...
  • ابواسحاق ابراهیم بن منصور ابن خلف نیشابوری (۱۳۸۲)، قصص الانبیا (داستان های ...
  • اخوانی، سعید؛ محمودی، فتانه (۱۳۹۷)، راهکارهای بصری در مصورسازی و ...
  • ارجمند اینالو، مهدی (۱۳۸۸)، ضلع ثابت: اسلوبی در نگاره های ...
  • الطبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن (۱۳۵۹)، ترجمه تفسیر مجمع البیان ...
  • بهار، محمدتقی (۱۳۵۵)، سبک شناسی (جلد سوم)، تهران: امیرکبیر ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۹۳)، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چاپ ...
  • پولیا کووا، یلنا آریتو موونا (۱۳۸۱) نقاشی و ادبیات ایرانی، ...
  • تدین نجف آبادی، نجمه (۱۳۹۵)، الگوی شمایل نگاری شیعی با تکیه بر ...
  • حیدری یساولی، علی (۱۳۹۰)، ملا نظام معمایی استرآبادی سراینده عهد ...
  • خاکیان، مریم (۱۳۸۶)، ترکیب بندی افقی در نگارگری مکتب شیراز؛ ...
  • خوسفی بیرجندی، ابن حسام (۱۳۸۱)، خاوران نامه، مقدمه سعید انوری، تهران: ...
  • زارعی فارسیانی، احسان؛ قاسمی اشکفتکی، مریم (۱۳۹۸)، ترکیب بندی در نگارگری ...
  • سایپ، لورنس آر (۱۳۸۸)، کتاب های تصویری چگونه کار می کنند؟، ترجمه ...
  • سبحانی، جعفر(۱۳۴۶)، پیروزی بزرگ در خیبر، مجله فرازهایی از تاریخ ...
  • شاردن، سرژان (۱۳۳۸)، سیاحت نامه شاردن، جلد چهارم و پنجم، ترجمه ...
  • شایسته فر، مهناز (۱۳۸۴)، عناصر شیعی در نگارگری و کتیبه ...
  • شایسته فر، مهناز؛ کاویان، ندا (۱۳۹۳)، معرفی و بررسی نگاره های ...
  • شاهکارهای نگارگری ایران (۱۳۸۴)، تهران: موزه هنرهای معاصر ...
  • صالحی، کوروش؛ قلی زاده، محرم (۱۳۹۱)، میرخواند و اثر تاریخی وی ...
  • صداقت، فاطمه (۱۳۸۵)، نسخه خطی خاوران نامه شاهکار نگارگری مذهبی ترکمانان ...
  • صدر، احمد؛ جوادی، سعید (۱۳۸۰)، دایره المعارف تشیع (جلد پنجم)، تهران: ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۶۴)، تاریخ ادبیات ایران (جلد چهارم)، تهران: فردوسی، ...
  • طبری، محمدبن جریر (۱۳۶۳)، تاریخ طبری (جلد سوم)، تهران: اساطیر، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۴)، شاهنامه، به تصحیح مول، ژول، تهران: سخن ...
  • کریم زاده تبریزی، محمدعلی(۱۳۷۰)، احوال و آثار نقاشان قدیم ایران ...
  • کمبریج (۱۳۷۹)، کتاب تاریخ ایران دوره تیموریان، ترجمه یعقوب آژند. ...
  • کنبای، شیلا (۱۳۷۸)، نقاشی ایرانی، ترجمه مهدی حسینی، تهران: دانشگاه ...
  • کوثری، مسعود؛ عمودی، عباس (۱۳۹۲)، هنر مردمی دینی: شمایل شناسی حضرت ...
  • مهدی زاده، علیرضا (۱۳۹۴)، تحلیل نگاره های فتح خیبر مربوط به ...
  • نظرلی، مائیس (۱۳۹۰)، جهان دوگانه مینیاتور ایرانی، ترجمه عباسعلی عزتی. ...
  • یعقوبی، محمد بن اسحاق، آیتی، محمد ابراهیم (۱۳۸۲)، تاریخ یعقوبی ...
  • فهرست منابع لاتین Canby, Sheila (۱۹۹۹). The Golden Age of ...
  • نمایش کامل مراجع