نقد روشی و محتوایی انگاره سیاق رکوعات در فرایند فهم قرآن کریم (با تاکید بر دیدگاه مرحوم لسانی فشارکی)

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 60

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQR-29-112_006

تاریخ نمایه سازی: 31 فروردین 1404

چکیده مقاله:

در طول دهه های گذشته، به دلیل حمایت جمهوری اسلامی از آموزش همگانی تفسیر و تدبر قرآن کریم و تلاش در توسعه فرهنگ قرآنی، بسیاری از دغدغه مندان عرصه تفسیر، کوشش ها و روش هایی را برای فهم و بهره مندی مردم از هدایت گری قرآن کریم ارائه کردند. یکی از گسترده ترین این فعالیت ها، تدبر و یا تحقیق موضوعی است که توسط مرحوم لسانی فشارکی ارائه شده و علاقمندان بسیاری به این حوزه روی آورده اند. اما روشی که این قرآن پژوه برای تعیین سیاق ارائه کرده، روشی نقلی و غیر معتبر است که نمی تواند مبنای تعیین سیاق قرار گیرد. وی مبنای تعیین سیاق را رکوعاتی قرار داده که در سده نخست هجری، برای نماز تراویح استفاده می شده است. این پژوهش با استفاده از دو محور نقد روشی و محتوایی، مبنای سیاق رکوعات را به عنوان یک خطای آشکار در فرایند فهم؛ چه از نظر روش و چه به صورت عینی و از جهت محتوا، در فهم سوره فرقان معرفی کرده و استفاده از وحدت موضوعی را راهکاری برای تعیین سیاق ارائه می کند که می تواند منجر به پویایی تفسیر گردد.

نویسندگان

فاطمه سادات هاشمی زو

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

عباس اسماعیلی زاده

دانشیار گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

غلامرضا رئیسیان

دانشیار گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی شیبه (۱۴۰۹ق)، المصنف، بیروت: دارالفکر ...
  • ابن جبرین، عبدالله بن عبدالرحمن (بی تا)، فتاوی الشیخ ابن ...
  • ابن عساکر (۱۴۱۵ق)، تاریخ مدینه دمشق، بیروت: دارالفکر ...
  • ابن کثیر، عبدالله (۱۴۰۸ق)، البدایه و النهایه، بیروت: دار احیاء ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ق)، لسان العرب ، بیروت: ...
  • اندلسی، سلیمان بن نجاح (۱۴۲۳ق)، مختصر التبیین لهجاء التنزیل، مدینه: ...
  • باردن، لوئیس (۱۳۷۵)، تحلیل محتوا، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی ...
  • باقری، جعفر (۲۰۰۷)، صلاه التراویح سنه مشروعه او بدعه محدثه، ...
  • پارسانیا، حمید (۱۳۹۲)، «روش­شناسی بنیادین تکوین نظریه های علمی»، راهبرد ...
  • پاک دامن، ناهید (۱۳۸۰)، بررسی نظریه عرفی بودن زبان قرآن، ...
  • تنکابنی، محمد بن عبدالفتاح (۱۴۱۹ق)، سفینه النجاه، قم: انتشارات امیر ...
  • توران پشتی، میثم و همکاران (۱۴۰۰)، «رکوعات قرآنی»، مطالعات قرآن ...
  • توکلی، محسن (۱۳۹۹)، «بررسی ابعاد کارکرد زیباشناختی و پاراگراف بندی ...
  • تویجری، عبداللطیف (۱۴۳۶ق)، تدبر القرآن الکریم، ریاض: دار المناهج ...
  • جماعیلی حنبلی، عبدالرحمن بن محمد (بی تا)، الشرح الکبیر علی ...
  • حریری، محمدیوسف (۱۳۸۴)، فرهنگ اصطلاحات قرآن، قم: هجرت ...
  • حسینی گلکار، مصطفی و همکاران (۱۳۹۴)، «نقد و بررسی رویکرد ...
  • حسینی گلکار، مصطفی همکاران (۱۳۹۴)، «چالش های رویکرد تحقیق موضوعی ...
  • حسینی میلانی، سیدعلی (۱۴۱۴ق)، نفحات الازهار، تهران: انتشارات مهر ...
  • حمود، فهد (۲۰۱۴)، نقد خارطه نظریه المدار، بیروت: الشبکه العربیه ...
  • خامه گر، محمد (۱۳۸۶)، ساختار هندسی سور قرآن کریم، تهران: ...
  • خانیان، حمید (۱۳۹۷)، «واکاوی عوامل انسجام متنی در شعر «عقاب»»، ...
  • خرمشاهی، بهاء الدین (۱۳۸۲)، درآمدی بر تاریخ قرآن، قم: مرکز ...
  • خضیر، علی حمید (۲۰۱۴)، دلاله السیاق فی النص القرآنی، دانمارک: ...
  • داجوی، حمدالله جان (۱۴۱۸ق)، ربط الرکوعات و السور، پاکستان: کتابخانه ...
  • درودی، فریبرز (۱۳۹۳)، «درآمدی بر انواع نقد و کارکردهای آن»، ...
  • دیوبندی، حسن (۱۳۸۵)، تفسیر کابلی، تهران: نشر احسان ...
  • رجبی، محمود (۱۳۸۳)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشکده حوزه و ...
  • رستمی، علی اکبر (۱۳۸۰)، «آسیب شناسی روایات تفسیری»، پژوهش های ...
  • زارع زردینی، احمد و همکاران (۱۳۹۸)، «چینش آیات در رکوعات ...
  • زیعلی، محمد بن عبدالله (۱۴۱۸ق)، نصب الرایه لاحادیث الهدایه، بیروت: ...
  • سبحانی، جعفر (۱۴۱۶ق)، البدعه مفهومها و حدها و آثارها،قم: انتشارات ...
  • سبحانی، جعفر (۱۴۲۳ق)، الانصاف فی مسائل الخلاف، قم: نشر اعتماد ...
  • سرخسی، محمدبن احمد (۱۴۰۶ق)، المبسوط، بیروت: دارالمعرفه ...
  • سغدی حنفی، علی بن الحسین (۱۴۰۴ق)، النتف فی الفتاوی، اردن: ...
  • سیفی مازندرانی، علی اکبر (۱۴۲۸ق)، دروس التمهیدیه فی القواعد التفسیریه، ...
  • شاخت، یوزف (۱۳۸۸)، مقدمه ای بر حقوق اسلامی، ترجمه مرادی، ...
  • شریف مرتضی، علی بن الحسین (۱۴۰۵ق)، الرسائل، قم: دارالقرآن الکریم ...
  • شهرستانی، سیدعلی (۱۴۲۰ق)، وضوء النبی، مشهد: مدرسه الامام الجواد (ع) ...
  • شهید ثانی، محمد بن حسن (۱۴۲۰ق)، استقصاء الاعتبار، قم: موسسه ...
  • صباغی ندوشن، مریم و همکاران (۱۳۹۹)، «رهیافتی به گونه های ...
  • صدر، محمدباقر (۲۰۰۲)، منه المنان فی الدفاع عن القرآن، بیروت: ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر ...
  • طبسی، نجم الدین (۱۴۲۱ق)، دراسات فقهیه فی مسائل الخلافیه، قم: ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طیار، مساعد بن سلیمان (۱۴۲۲ق)، المحرر فی علوم القرآن، بیروت: ...
  • عاملی، سید جعفرمرتضی (۱۴۲۰ق)، الصحیح من سیره النبی الاعظم (ص)، ...
  • عرابی، محمدغازی (۱۴۲۶ق)، التفسیر الصوفی الفلسفی للقرآن الکریم، دمشق: دار ...
  • علوی مهر، حسین (۱۳۸۱)، روش ها و گرایش های تفسیری، ...
  • عموش، خلود (۲۰۰۵)، الخطاب القرآنی، اردن: عالم الکتب الحدیث ...
  • غضنفری، علی (۱۳۸۸)، مبانی تشیع در منابع تسنن، قم: اسوه ...
  • فضل الله، سید محمدحسین (۱۴۱۹ق)، من وحی القرآن، بیروت: دارالملاک ...
  • قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۰-۱۳۹۴)کاشف ...
  • لسانی فشارکی، محمد علی (۱۳۸۹)، «تدبر در قرآن»، رشد آموزش ...
  • لسانی فشارکی، محمد علی (۱۴۳۶ق)، مناهج البحث فی القرآن الکریم، ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن (۱۴۲۱ق)، المسلک فی اصول الدین، ...
  • محمد ابوموسی، محمد (۱۹۹۸)، البلاغه القرآنیه فی تفسیر الزمخشری، قاهره: ...
  • مستفید، حمیدرضا (۱۳۸۴)، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ...
  • مطیری، عبدالرحمن (۲۰۰۸)، السیاق القرآنی و اثره فی التفسیر، مکه: ...
  • معاونت قرآن و عترت اداره کل ارتباطات و هماهنگی (۱۳۹۹)، ...
  • نووی، یحیی بن شرف (۱۹۸۷)، شرح صحیح مسلم، بیروت: دار ...
  • وسلاتی، بشیر (۱۴۳۵ق)، «سیاق المقام و المقال فی الخطاب»، اللغه ...
  • هلالی، سلیم بن قیس (۱۴۰۵ق)، کتاب سلیم بن قیس هلالی، ...
  • نمایش کامل مراجع