بررسی نقش همسالان در تکوین تفکر مثبت در دانش آموزان ابتدایی

این مقاله مروری به بررسی نقش پیچیده و چندوجهی روابط و تعاملات همسالان در شکل گیری و تقویت تفکر مثبت در دانش آموزان دوره ابتدایی می پردازد. تفکر مثبت، به عنوان یکی از ارکان سلامت روان و پیشرفت تحصیلی، در سال های دبستان اهمیت ویژه ای می یابد، دورانی که در آن نفوذ همسالان به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند. هدف این مقاله، تبیین نظری سازوکارهایی است که از طریق آن ها همسالان می توانند بر نگرش ها و الگوهای فکری مثبت (مانند خوش بینی، امیدواری، تاب آوری و خودکارآمدی) در کودکان دبستانی تاثیر بگذارند. بر اساس مرور ادبیات نظری و پژوهش های مرتبط (با در نظر گرفتن محدودیت منابع ارائه شده)، مشخص می شود که همسالان از طریق مکانیسم های گوناگونی چون یادگیری مشاهده ای و الگوسازی، مقایسه اجتماعی، ارائه حمایت اجتماعی و عاطفی، بازخورد و تقویت اجتماعی، شکل دهی به هنجارهای گروهی، و همچنین از طریق تجارب منفی مانند طرد و قلدری، می توانند مسیر تکوین تفکر مثبت را تسهیل یا تضعیف کنند. این مقاله ضمن تعریف مفاهیم کلیدی تفکر مثبت و ویژگی های روابط همسالان در دوره ابتدایی، چارچوب های نظری مرتبط را معرفی کرده و سازوکارهای تاثیرگذاری همسالان را به تفصیل شرح می دهد. نتیجه گیری اصلی این است که گروه همسالان یک نیروی اجتماعی قدرتمند در زندگی دانش آموزان ابتدایی است که می تواند نقشی سازنده یا مخرب در پرورش تفکر مثبت ایفا کند. لذا، درک عمیق این تاثیرات و طراحی مداخلات هدفمند برای بهبود کیفیت روابط همسالان و ترویج فرهنگ مثبت در میان آن ها، برای مربیان، والدین و متخصصان سلامت روان امری ضروری است. نیاز به انجام پژوهش های تجربی بیشتر برای روشن ساختن این روابط در بافت فرهنگی ایران تاکید می شود.

کلیدواژه ها:

تفکر مثبت ، همسالان ، دانش آموزان ابتدایی ، روابط همسالان ، یادگیری اجتماعی.