الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در اقلیم های گرم و مرطوب و گرم و خشک (مطالعه موردی: شهرهای یزد و بوشهر)

یکی از عناصر بنیادی معماری بومی فضاهای باز یا حیاط است که در اقلیم های گوناگون با شکلهای مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در اقلیم های گرم و مرطوب و گرم و خشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در نوشتار روش تحقیق کیفی است که از طریق مشاهدات میدانی مربوط به ۴ نمونه خانه دوره قاجار در هر کدام از شهرها پرداخته شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که عملکرد اقلیمی حیاط چگونه است؟ جهت رسیدن به پاسخ، شکل تناسبات هندسه و خصوصیات کالبدی بدنه های مرتبط با حیاط مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در تناسبات حیاط های خانه بوشهر، مولفه ارتفاعی دارای بیشترین مقدار نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط است در حالی که حیاط های یزد مکعب مستطیل استوانه ای دارای میزان کمتری است و حیاط در شهر یزد مولفه ارتفاعی نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط مکعب مستطیل خواهد داشت. فرم مکعب مستطیل استوانه در بوشهر جهت ایجاد تهویه عمودی و به جریان آوردن رطوبت منطقه به صورت دوکشی عمل می نماید در حالی که یزد فرم خوابیده حیاط سطح وسیع تر نسبت به شهر بوشهر مهیا نموده و افزایش رطوبت از طریق استفاده از حوض و پوشش گیاهی در سطح حیاط وسیع تر نسبت به شهر بوشهر امکان پذیر نموده است.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، معماری همساز با اقلیم ، اقلیم گرم و مرطوب ، اقلیم گرم و خشک ، فضای باز حیاط