بررسی سیاست‎های فقرزدایی دولت پهلوی اول بر مبنای نظریه دولت‎ توسعه‎گرا (مطالعه موردی: اصفهان)

فقر به عنوان علت و معلول توسعه‎نیافتگی، از مظاهر اصلی دوره قاجار بود که با اشغال کشور در جنگ جهانی اول بر شدت آن افزوده شد. در چنان شرایطی، جامعه بیش از هر چیز به دنبال فردی برای ایجاد وحدت، امنیت، رشد، توسعه و رفع عوامل عقب‎ماندگی بود. رضاشاه در پاسخ به این شرایط زمانه روی کار آمد و اقداماتی را در جهت مدرنیزاسیون و توسعه کشور انجام داد. در همین راستا، او برنامه‎هایی را برای رفع فقر که یکی از عوامل و نشانه‎های توسعه‎نیافتگی محسوب می‎شد، اجرا کرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی سیاست‎های فقرزدایی دولت پهلوی اول بر مبنای نظریه دولت توسعه‎گراست که با تمرکز بر اصفهان صورت می‎گیرد. این تحقیق با رویکردی توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد آرشیوی و نشریات محلی انجام می‎شود. نتایج تحقیق نشان‎ می‎دهد دولت پهلوی اول با هدف توسعه و مدرن کردن کشور، اقداماتی را برای رفع فقر انجام داد که ازجمله آن ها می‎توان به جمع‎آوری و اسکان فقرا، پرداخت کمک‎های نقدی، اطعام فقرا، تهیه پوشاک و ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی رایگان اشاره کرد. هرچند این اقدامات تاثیراتی در رفع فقر آموزشی، بهداشتی و رفاهی فقیران داشت اما به دلیل فقدان روحیه فقیر‎نوازی و عدالت‎ورزی در نظام حاکم و سقوط دولت با اشغال دوباره کشور در جنگ جهانی دوم، پدیده فقر همچنان به صورت گسترده‎ای باقی ماند.

کلیدواژه ها:

فقرزدایی ، پهلوی اول ، دولت توسعه‎گرا ، اصفهان ، فقیر