جایگاه زمین شناسی و مدل زایشی کانسار سرب - روی تخت رستم، شمال باختر گلپایگان، پهنه سنندج – سیرجان میانی، ایران

کانسار سرب - روی تخت رستم، در شمال باختر گلپایگان، در ایالت فلززایی ملایر - اصفهان و پهنه ساختاری سنندج - سیرجان قرار گرفته است. واحدهای چینه شناسی محل شامل گدازه های زیردریایی قلیایی همراه با سنگ های آذرآواری، آواری و کربناتی کرتاسه زیرین هستند که در یک محیط کششی پشت کمانی پدید آمده اند. کانه زایی به صورت رگه ای پرکننده فضای­ خالی و جانشینی و همین طور لایه ای در امتداد لایه بندی سنگ های درون گیر در سنگ های آتشفشانی و رسوبی میزبان رخ داده است. ماده معدنی شامل پیریت، گالن، اسفالریت، کالکوپیریت و باریت با بافت های عمده جانشینی، توده ای، برشی، رگه­ ای و افشان است. از مهم ترین دگرسانی های مرتبط با کانه زایی می توان به دگرسانی دولومیتی، سیلیسی، سریسیتی و کلریتی اشاره کرد. ترکیب ایزوتوپی گوگرد باریت (‰ ۲۴/۲+ و ‰ ۲۵/۲) هماهنگ با منبع سولفات دریایی کرتاسه است. ترکیب ایزوتوپی گوگرد کانی های سولفیدی از ‰ ۲+ تا ‰ ۱۹/۲+ متغیر است که می تواند حاصل از کاهش گرماشیمیایی سولفات باشد. در منطقه گلپایگان سه گامه دگرشکلی مرتبط با فرایندهای زمین ساختی ژوراسیک، کرتاسه و ائوسن تاثیرگذار بوده که کانسنگ و سنگ های میزبان تحت تاثیر دو گامه دگرشکلی در کرتاسه بالایی و ائوسن قرار گرفته اند. با توجه به محیط زمین شناسی، سن سنگ های دربرگیرنده و رخدادهای دگرشکلی، کانه زایی در کانسار تخت ­رستم پیش از کرتاسه بالایی در زیر بستر دریا رخ است.

کلیدواژه ها:

کانسار تخت رستم ، گالن-اسفالریت ، کرتاسه زیرین ، ایزوتوپ گوگرد ، گلپایگان ، پهنه سنندج-سیرجان