مقایسه ساختارهای شهرنشینی در دوران پادشاهی هخامنشیان و ساسانیان

ایران در طی قرون متمادی، بستر شکلگیری فرهنگهای گوناگونی بوده که حاصل آن با بروز مدنیت همراه بوده است. شهرنشینی در ایران از دوران پیش از تاریخ آغاز، و در یک سیر تطوری به دوران تاریخی ایران وارد شد، و در دوران هخامنشیان و ساسانیان شکل ویژه ای به خود گرفت. بررسی روند تغییرات شهرهای ایران و شکل متمایز از سازمان فضایی شهر در دوران قبل از ورود اسلام و پس از آن است. براین اساس سوالات اینگونه مطرح می شوند: ساختارهای شهرنشینی هخامنشیان و ساسانیان چگونه بوده است؟ و تفاوت عناصر شهرنشینی در دو دوره مذکور چیست؟ هدف از این پژوهش، بررسی ساختارهای شهرنشینی در دوران پادشاهی هخامنشیان و ساسانیان می باشد. این پژوهش بنیادی و از حیث روش تطبیقی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و جمع آوری داده های به روز و معتبر انجام شد. نتایج نشان می دهد با توجه به شرایط زیست بوم، نوعی همطرازی در سبک زندگی ایرانیان مطابق با مولفه های زیست محیطی پدید آمد. در نواحی ای مانند سواد خوزستان و فارس که به صورت مستقیم تحت نظارت و سلطه حکومت مرکزی بودند، زندگی شهری رونق گرفت. در این دوره، تبدیل آن به شهرهای دایره ای جهت احداث کمربندی دفاعی حراستی و حفاظت بیشتر، نتیجه این نگرش است. استفاده از مصالح ساختمانی بوم آورد در معماری، احداث کاخ ها و آتشکده ها در دوره ساسانی، ریشه در ساختار دین باور این دوره دارد.

کلیدواژه ها:

شهرنشینی ، هخامنشیان ، ساسانیان