معرفی نسخه خطیمهر و مشتری منثور (باز نویسی شده از مهر و مشتری منظوم عصار تبریزی)

داستان منثور مهر و مشتری، از آثار مکتوب قرن ۱۳ ه. ق، برگرفته از مهر و مشتری منظوم شمس الدین محمد عصار تبریزی (شاعر قرن هشتم ) است. در هیچ جای داستان نام و نشانی از نویسند ه اثر یافت نشد. آنچه مبرهن است، هدف نویسنده، حفظ فرهنگ فولکور ادبی، بازنویسی، عامه فهم کردن و حل داستان عصار تبریزی بوده است. این داستان طوالنی دارای نثر مرسل گفتاری یا محاوره ای است. درونمایه اش اخلاقی، عاشقانه، دینی، اجتماعی و حماسی است. ایده و مضمون آن بر پایه عشق است. عشقی که با کشمکش های زمینی و دست یافتنی، بر پایه دوستی های کودکانه نهال ش کاشته می شود و با مهربانی ها، مودت ها و صداقت ها تغذیه شده و ریشه در جان و روح شخصیت های داستان می افکند. دو دوست که در یک روز دیده به جهان گشوده اند و عشقی مفرط به همدیگر دارند، داستانها و دالوریهای جداگانه ای می آفرینند. هر کدام با دختران پادشاهی ازدواج می کنند. در حالیکه نمی توانند همدیگر را فراموش کنند. در پایان داستان هر دو بر تخت ملک تکیه می زنند. زبان، زمان و مکان داستان و حتی اسامی ، به جهت تکنیک هیجان آفرینی، افسانه ای کهن و فرضی است. این اثر عالوه بر مضمون مشترک و تشابهات و ساختار روایی و معنایی داستان، در زمینه های دینی، غنایی و حماسی و ترکیبات و تعبیرات مشترک ادبی تلمیح، تمثیل، اصطلاحات نجومی، ماورایی، اسامی اشخاص و امکنه، بسی اشتراکات قابل توجه با داستان منظوم عصار تبریزی دارد. اندک تفاوت معنایی در زمینه عرفان و شکل ظاهری (منظوم) داستان است. رگه های عرفانی در داستان عصار برجسته تر است و پایان داستان هم، مهر و مشتری در یک روز دیده از جهان فرو می بندند.

کلیدواژه ها:

مهر و مشتری منثور ، مهر و مشتری منظوم ، بازنویسی ، نثر دوره صفوی