تحلیل نشانه معناشناختی داستان شبح خان منصور یاقوتی

نشانه معناشناسی ادبیات حوزه ای در تحلیل گفتمان ادبی به شمار می رود که به دنبال شناسایی نظام های گفتمانی، تحلیل آنها و شناسایی عوامل نقش آفرین در این نظام ها است. شناسایی عوامل گفتمانی و پرداختن به آنها نشانه معناشناسی را وارد مسائل اجتماعی انسان ها در جامعه کرده و پژوهشگران را در شناخت روابط افراد با یکدیگر یاری می کند. این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل نشانه معنایی حاضر در داستان شبح خان نوشته منصور یاقوتی است. پژوهشگر در این پژوهش که با روش تحلیلی-کتابخانه ای انجام می شود در نظر دارد ضمن معرفی و تحلیل عملکرد عوامل گفتمانی، نقش و چگونگی دستیابی این عوامل را به ابژه ی ارزشی آشکار کند. همچنین مسئله ی اصلی پژوهش حاضر چگونگی نمایش فرادستی و فرودستی در داستان شبح خان با بهره گیری از مفاهیم مطرح در نشانه معناشناسی است. منصور یاقوتی نویسنده ای توده مردم است. او در داستان های خود همواره کوشیده تا واقعیت های زندگی طبقه ی متوسط و ضعیف جامعه به ویژه روستاییان را به تصویر کشد و از دردها و رنج های آنان بگوید. نتایج پژوهش نشانگر آن است که در نظام های کنشی حاکم بر داستان مذکور دو گروه کنش گر با اهداف و ابژه های ارزشی کاملا متفاوت نقش آفرینی می کنند. همچنین نویسنده در داستان شبح خان طبقه ی فرادست جامعه را به دنبال ارزش های والی انسانی به تصویر کشیده است، در حالی که طبقه ی فرودست تنها به دنبال رفع نیازهای روزمره ی خود حتی با توسل به روش های غیراخلاقی هستند که این امر کاملا بر خلاف کلیشه های مورد انتظار از این طبقه است.

کلیدواژه ها:

نشانه معناشناسی ، نظام گفتمانی کنشی ، نظام ارزشی ، نظام اخلاقی