ارزیابی خیار مجلس و خیار حق انصراف در معامالت الکترونیکی و سنتی

هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل حقوقی خیار مجلس و خیار حق انصراف در معاملات الکترونیکی و سنتی بود. این تحقیق به بررسی تفاوت ها و شباهت های این دو نهاد از حیث ماهیت، شرایط اعمال و آثار حقوقی در هر یک از دو نوع معاملات پرداخته و چالش های اجرایی و حقوقی ناشی از کاربرد این نهادها در بسترهای سنتی و دیجیتال را مورد بررسی قرار داد. روش تحقیق در این مطالعه، کیفی و متن محور بوده و از طریق تحلیل منابع فقهی و حقوقی موجود، به شناسایی مفاهیم مرتبط پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان دادند که خیار مجلس و خیار حق انصراف از حیث ماهیت و کاربرد، تفاوت هایی دارند. خیار مجلس، در معاملات سنتی بر مبنای حضور فیزیکی طرفین در مجلس عقد تاسیس گردیده، اما خیار حق انصراف، در معاملات الکترونیکی نیاز به حضور فیزیکی ندارد. همچنین، خیار مجلس قابلیت اعمال برای هر دو طرف معامله را فراهم می آورد، در حالی که حق انصراف تنها به نفع مصرف کننده و در جهت حمایت از او در برابر سوءاستفاده های احتمالی است. در بستر معاملات الکترونیکی، چالش های اجرایی نظیر احراز زمان انعقاد قرارداد، مسائل مرتبط با هزینه های بازگشت کالا، پیاده سازی خیار مجلس را با مشکلات اساسی مواجه ساخت. پاسخ به سوالات پژوهش نیز بیانگر این بود که حذف خیار مجلس و جایگزینی آن با خیار حق انصراف در معاملات الکترونیکی، از لحاظ حقوقی و فقهی با اصول قراردادها سازگاری دارد. این پژوهش در نهایت پیشنهاد نمود که برای کاهش پیچیدگی های اجرایی در معاملات الکترونیکی، الزام است قوانین مربوطه بازنگری و به طور موثرتر حقوق طرفین در بستر دیجیتال حمایت گردد.

کلیدواژه ها:

خیار مجلس ، حق انصراف ، معاملات الکترونیکی و سنتی ، فسخ معامله