کاربرد مصادیق قاعده اضطرار و اکراه در عبادات از منظر فقهای معاصر امامیه

این مقاله به بررسی کاربردهای قاعده اضطرار و اکراه در عبادات از منظر فقهای معاصر امامیه می پردازد. قواعد اضطرار و اکراه از مبانی مهم فقه اسلامی به شمار می روند که در شرایط خاص و بحرانی، انعطاف پذیری شریعت را به نمایش می گذارند. این قواعد به مکلفان اجازه می دهند تا در موقعیت های استثنایی از احکام اولیه عدول کرده و به احکام ثانویه عمل کنند. در این پژوهش، با تحلیل مفاهیم اضطرار و اکراه و بررسی مستندات قرآنی، روایی و عقلی، به تبیین شرایط و مصادیق این قواعد در عبادات مختلف از جمله نماز، روزه، حج، زکات و خمس پرداخته شده است. همچنین دیدگاه فقهای معاصر امامیه مانند امام خمینی، آیت الله خامنه ای، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله سیستانی در این زمینه بررسی و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که این قواعد، پویایی و انعطاف پذیری شریعت اسلامی را در مواجهه با شرایط خاص و بحرانی نشان می دهند و نقش مهمی در رفع مسئولیت مکلفان در شرایط استثنایی ایفا می کنند.

کلیدواژه ها:

اضطرار ، اکراه ، عبادات ، فقهای معاصر امامیه