تحلیل الگوی مکانی- زمانی تصادفات در جاده کندوان با استفاده از روش های آمار فضایی

احتمال وقوع تصادف در جاده کندوان که به ­عنوان یکی از زیباترین و شگفت ­انگیزترین جاده های توریستی کشور شناخته شده است، از دغدغه های مهم مسافران در بازدید از استان مازندران محسوب می شود. در پژوهش حاضر، با استفاده از قابلیت های GIS، الگوی توزیع مکانی– زمانی تراکم تصادفات جاده­ای، الگوی توزیع مکانی– زمانی خوشه های تصادفات و سطح معنی­ داری آماری آنها با استفاده از روش های تخمین تراکم کرنل و تحلیل نقاط حاد مورد بررسی قرار گرفته است. به این­ منظور، داده های تصادفات جاده ­ای به ­وقوع پیوسته دربازه زمانی سال های ۱۴۰۱-۱۳۹۵ که توسط سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر استان مازندران جمع آوری شده، مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل­ از تحلیل توصیفی و آماری تصادفات جاده ­ای نشان می ­دهد که در این بازه زمانی، ۲۰۸۴ تصادف درامتداد این جاده به­ وقوع پیوسته که در آن ۹۰۷۶ نفر مصدوم و ۵۲ نفر فوت شده ­اند. بیشترین تعداد وقوع تصادفات در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بوده که نسبت به تعداد پایین وقوع تصادفات در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به دلیل مشکلات مرتبط با بیماری کرونا و منع مسافرت، رشد قابل ملاحظه ­ای داشته است. علاوه بر این، نتایج حاصل از تابع تخمین تراکم کرنل، نشان دهنده تراکم بالای تصادفات در منطقه های پل زنگوله، تونل کندوان، سیاه بیشه، مجلار، پل اوشن و شاه چشمه در بازه زمانی ۱۴۰۱- ۱۳۹۵ است. همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل نقاط حاد نشان می­ دهد که در منطقه های پل زنگوله، تونل کندوان، مجلار، سیاه بیشه و پل اوشن خوشه های مکانی تصادفات با مقدار میانگین Z-score = ۳.۱۲ و سطح اطمینان ۹۰-۹۵ % شناسایی شده اند. نتایج این تحقیق می­ تواند در جهت شناسایی عوامل موثر بر شکل­ گیری خوشه های مکانی تصادفات و افزایش ایمنی حمل و نقل جاده­ای در محور کندوان مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

GIS ، تراکم کرنل ، تحلیل نقاط حاد ، خوشه های تصادفات ، مازندران