برهمکنش آبخوان های آبرفتی و کارستی شمال ارتفاعات الله اکبر درگز با روش سوندینگ مقاومت ویژه الکتریکی قائم (VES)

بررسی آبخوان ها و تعیین برهمکنش آبخوان های آبرفتی و کارستی، بخصوص در مناطق مرزی کشور، بسیار ضروری و مهم می باشد. با روش های ژئوالکتریکی (سوندینگ مقاومت ویژه الکتریکی قائم - VES)، می توان لایه بندی زمین شناسی زیرسطحی، لایه های آبدار، عمق سنگ کف آبخوان ها و مقاومت ویژه ظاهری (ρa) لایه های زمین شناسی را تعیین نمود. در این مقاله، با برداشت ۴۰ سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی با روش شلومبرژره در دشت شمال ارتفاعات الله اکبر درگز، و محاسبه ρa لایه ها و تفسیر مقاطع ژئوالکتریک و لایه های آبدار تا عمق حدود ۳۵۰ متری، برهمکنش آبخوان های آبرفتی و کارستی بررسی شده است. نتایج وجود آبخوان آبرفتی تا عمق ۲۰ متری را در جنوب، شرق و غرب شهر چاپشلو و شمال و شمال غربی روستای داغدار و غرب شهرک صنعتی درگز، و همچنین وجود مکان های مستعد آبخوان کارستی عمقی در جنوب شرقی شهر چاپشلو و شمال شرقی روستای سوگندی و شمال روستای گنداب و در غرب روستای داغدار نشان می دهد. بررسی تغییرات ρa لایه ها  و عمق سنگ کف، نشان می دهد برهمکنش چندانی بین آبخوان آبرفتی با آبخوان کارستی تیرگان وجود ندارد. با توجه به عدم ظهور چشمه های پرآب در پیرامون ارتفاعات الله اکبر و کم ضخامت بودن آبخوان آبرفتی، می توان نتیجه گرفت بیشتر آب زیرزمینی آبخوان کارستی تیرگان، جز در نقاط محدودی در پای ارتفاعات الله اکبر (محدوده چرلاق، چهلمیر) تاثیر چندانی در تغذیه آبخوان آبرفتی دشت جنوبی درگز نداشته و به دلیل عملکرد سدی لایه های دانه ریز عمقی، مسیرهای جریان آب زیرزمینی به سمت اعماق و یا دره های دربادام و شمخال می باشد.

کلیدواژه ها:

سوندینگ مقاومت ویژه الکتریکی قائم (VES) ، آبخوان آبرفتی ، آبخوان کارستی ، ارتفاعات الله اکبر ، درگز