تحلیل طوفانهای گردوغبار دشت سیستان با استفاده از شاخص های پوشش گیاهی، شوری و رطوبت سطحی خاک حاصل از دادههای سنجش از دور

امروزه معضل طوفانهای گرد و خاک به بحران منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. هدف از تحقیق حاضر تحلیل و بررسی طوفان گرد و غبار با استفاده از شاخصهای پوشش گیاهی، شوری و رطوبت سطحی خاک در دشت سیستان میباشد. بدینمنظور از تصاویر ماهوارهای لندست سنجنده OLI برای سالهای ۲۰۱۳، ۲۰۱۵، ۲۰۱۷، ۲۰۱۹، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ استفاده شد. سپس نقش ه شاخص های نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI)، شوری خاک SI و تفاضلی نرمال شده رطوبت NDMI استخراجو جهت برآورد میزان غبارناکی نیز از شاخص AOD در دوره زمانی ده ساله ۲۰۱۳-۲۰۲۳ از وبسایت Giovanni استفادهشد. طبق نتایج در سال های ۲۰۱۳، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ میزان NDMI به ترتیب ۰۱۱/۰، ۰۰۲/۰ و ۰۰۹/۰-، NDVI بهترتیب ۱/۰، ۱/۰ و ۰۹۷/۰ و SI بهمیزان ۰۰۸/۰، ۰۰۷/۰ و ۰۰۸/۰ .برآورد شد میزان AOD در سالهای مذکور به میزان ۳۵۶/۰، ۳۲۳/۰ و ۳۹۸/۰ بهدست آمد. که بیانگر کاهش رطوبت سطحی و پوشش گیاهی و افزایش شاخص غبارناکی هوا میباشد. در سالهای ۲۰۱۵، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ مقادیر شاخص تفاضلی نرمال شده رطوبت ۰۰۸/۰، ۰۲/۰ و ۰۹/۰ و شاخص نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی ۱/۰، ۰۹/۰ و ۱۲/۰ و شاخص شوری خاک ۰۰۸/۰، ۰۰۷/۰ و ۰۰۷/۰ محاسبه شد. در این سالها، AOD به مقدار ۳۳۲/۰، ۳۰۷/۰ و ۳۰۸/۰ بهدست آمد. که بیانگر شرایط نرمال محیطی و کاهش مقدار AOD میباشد. لذا در شرایط خشکسالی های هیدرولوژیکی در دشت سیستان، بهدلیل وزش بادهای ۱۲۰ روزه و برداشت ذرات خاک ازمناطق مستعد و حساس به فرسایش بادی باعث افزایش طوفانهای گرد و غبار در دشت سیستان گردیده است.

کلیدواژه ها:

گرد و غبار ، پوشش گیاهی ، رطوبت سطحی ، شوری ، دشت سیستان