ارزش های فردی و اجتماعی و ضد ارزش ها از دیدگاه نهج البلاغه

جوامع بشری همیشه به دنبال تغییرات فردی و اجتماعی بوده و برای مدیریت آن، مراحل تحول ارزش ها مورد توجه آنها بوده است و جامعه شناسان معتقدند می توان مراحل و چگونگی ارزش ها در گذشته را با پژوهش در فرآیند دگرگونی آنها و جایگزینی ارزش های جدید و روند تغییر و تضاد آنها را مورد بررسی قرار داد. امام علی (ع) نیز در نهج البلاغه با بیان ارزش های فردی و اجتماعی زمینه ها و عوامل شکل گیری آنها در جامعه اسلامی و انتشار و تحول آنها، را مورد توجه قرار می دهد. دلایل عمده ارزش های فردی از نگاه نهج البلاغه را می توان واقع نگری، معرفت باطنی، پرهیزات اخلاقی، دین و شریعت دانست و دلایل عمده ارزش های اجتماعی را نظارت و مراقبت اجتماعی، حاکمان و فرمانروایان و هواهای نفسانی معرفی کرد. در این مقاله با تحقیق و پژوهش در نهج البلاغه و شروح و تفاسیر موجود، با رویکرد شناخت فردی و اجتماعی و مطالعه کتب و متون جامعه شناسی، دیدگاه امام علی (ع) در خصوص فرآیند تحول ارزش های فردی و اجتماعی و عوامل موثر بر دگرگونی آنها و نسخ آنهاطی دوره های گذشته مورد تحلیل و بررسی قرارگرفت و به شرایط دگرگونی آنها در آخرالزمان پرداخته شد و به این نتیجه دست یافت که ارزش های ناب و اساسی اسلام باید حفظ و نگهداری شود و از نابودی یا دگرگونی آن ها با اجرای عدالت جلوگیری شود که این همان هدف بزرگ انبیاء الهی و ائمه معصومین (ع) بوده است.

کلیدواژه ها:

ارزش های فردی ، ارزش های اجتماعی ، ضد ارزش ، تحول ارزش ها.