تحلیل رقابت پذیری و تاثیر سیاست ها بر تولید مرغ گوشتی در استان کردستان: رویکرد ماتریس تحلیل سیاستی

صنعت پرورش مرغ گوشتی از مهمترین زیر بخش های کشاورزی در ایران و استان کردستان است. در استان کردستان، تعداد واحد های پرورش مرغ گوشتی فعال ۷۱۶ واحد می باشد و در سال های اخیر (از سال ۱۳۹۸ تا حالا) تعداد این واحدها ۵ درصد رشد داشته است. با وجود اهمیت بالای این صنعت، تا زمان تدوین این مقاله، حتی یک پژوهش علمی در مورد محاسبه شاخص های مزیت نسبی و توان رقابتی تولید مرغ گوشتی در استان کردستان انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر برآورد و بررسی شاخص های مزیت نسبی، شاخص های حمایت دولت و توان رقابت داخلی و صادراتی تولید گوشت مرغ در استان کردستان در سال ۱۴۰۲ با استفاده از الگوی ماتریس تحلیل سیاستی می باشد. نتایج حاصل از برآورد شاخص های مزیت نسبی شامل نسبت هزینه منابع داخلی و نسبت منفعت به هزینه اجتماعی حاکی از وجود مزیت نسبی برای تولید این محصول در استان کردستان در همه ظرفیت های تولید می باشد. نتایج حاصل از شاخص حمایت اسمی از محصول نشان داد که قیمت بازاری گوشت مرغ زنده در کشور پایین تر از قیمت سایه ای آن است و به عبارت دیگر از تولید کننده مالیات غیرمستقیم قیمتی اخذ شده است. نتایج محاسبه شاخص حمایت اسمی از نهاده نیز بیانگر آن است که قیمت سایه ای نهاده ها بیشتر از قیمت بازاری آن ها بوده است و یارانه غیرمستقیم به نهاده های مرغداری ها پرداخت شده است. نتایج برآورد شاخص حمایت موثر که برآیند حمایت اسمی محصول و حمایت اسمی نهاده ها را نشان می دهد، حاکی است که دولت در مجموع از تولید مرغ گوشتی در استان کردستان حمایت موثر کرده است. شاخص های توان رقابتی نیز برای محصول یاد شده بیانگر توانایی رقابت این محصول چه در سطح داخلی و چه در سطح بین الملل می باشد. به عبارت دیگر، حتی چنانچه دولت حمایت یارانه ای از نهاده ها را حذف کند، به شرطی که همزمان سرکوب قیمت محصول را نیز بردارد و تعیین قیمت را به بازار واگذار کند، تولید مرغ گوشتی در استان کردستان توان رقابتی لازم برای حضور در باز جهانی و بویژه بازار کشور دارای مرز مشترک با استان کردستان یعنی عراق را دارد. بر اساس این یافته ها، پیشنهاد می گردد به جای سیاست های مداخله گرانه در بازار محصول و نهاده های تولید مرغ گوشتی، به فراهم آوردن زیرساخت های بازار شفاف و رقابتی در تولید این محصول اولویت داده شود.

کلیدواژه ها:

رقابت پذیری صادرات ، ماتریس تحلیل سیاستی ، مرغ گوشتی ، مزیت نسبی کردستان