برآورد تقاضا برای مواد غذایی تا سال ۱۴۲۹ : نقش جمعیت، رژیم غذایی و هدررفت تولیدهای کشاورزی

تقاضای محصول های کشاورزی زیر تاثیر جمعیت، رژیم غذایی و مقدار هدررفت میباشد. در بررسی حاضر، مقدار تقاضا ناشی از تاثیر همزمان این عامل های برای دوره زمانی حال حاضر (سال ۱۴۰۰ خورشیدی) و سال ۱۴۲۹ خورشیدی بررسی شده است. در این بررسی ۴۸ رویکرد مختلف حاصل از ترکیب سه سطح کاهش هدررفت محصولات گیاهی و دامی، چهار سبد غذایی مختلف شامل الف- وضع کنونی، ب- مطلوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پ- کاهش محصول های دامی و برنج به صورت جایگزینی ۳۰% از گوشت قرمز با گوشت مرغ + جایگزینی ۳۰% از گوشت مرغ با حبوبات + جایگزینی ۳۰% از برنج با گندم و ت- سبد غذایی گیاه محور و چهار نرخ باروری مختلف شامل نرخ باروری ثابت کنونی (۸/۱) تغییرهای جمعیت با حد پایین (۵/۱)، متوسط (۵/۲) و بالا (۳/۳) در نظر گرفته شده است. برای هر یک از بازه زمانی بررسی و مقدار تقاضا برای محصول های گیاهی و آب آبی رنگ (آب آبیاری) مورد نیاز به همراه تاثیر تغییر اقلیم برای هر رویکرد محاسبه شدند. نتایج نشان دادند که مقدار تقاضا برای محصول های گیاهی در کشور در سال ۱۴۰۰ برابر ۷۴/۱۲۸ میلیون تن میباشد. با فرض افزایش جمعیت با نرخ باروری کنونی (۸/۱)، مقدار تقاضا در سال ۱۴۰۹ برابر ۲۵/۱۴۹ میلیون تن است که در سال ۱۴۲۹ به ۰۶/۱۶۶ میلیون تن خواهد رسید. برای تولید این مقدار تقاضا در شرایط فعلی به ۷۸/۱۲۸ میلیارد متر مکعب در سال۱۴۰۰ به ۴۷/۱۵۲ میلیارد متر مکعب در سال ۱۴۰۹ و در سال ۱۴۲۹ به ۳۴/۱۷۶ میلیارد متر مکعب آب آبیاری نیاز است. همچنین، مقدار آب تخصیصی به بخش کشاورزی برابر ۸۶ میلیارد متر مکعب است که بیش از توان محیط زیست میباشد. برای داشتن محیط­زیست پایدار باید مقدار آب تخصیصی به بخش کشاورزی به ۳۹ میلیارد متر مکعب کاهش یابد. در صورت توجه به محیط زیست، ضریب خودکفایی کشور برای تولید محصول های گیاهی از نظر آب در سال برابر ۶/۲۵ و در سال ۱۴۲۹ برابر ۱/۲۲% خواهد بود. با کاهش ۲۵ درصدی هدررفت مقدار آب مورد نیاز برای تولید محصول های گیاهی و دامی مورد تقاضا در سال ۱۴۰۹ برابر ۲۸/۱۴۰ میلیارد متر مکعب و در سال ۱۴۲۹ برابر ۱۸/۱۶۲ میلیارد متر مکعب خواهد بود. بنابراین، برای تامین محصول های کشاورزی کافی در کشور همزمان با حفظ محیط­زیست، سیاست کلان کشور باید برای بهبود مدیریت تولید و فشردهسازی کشاورزی تغییرهای زیادی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

آب آبی رنگ ، تغییر اقلیم ، خودکفایی ، محصول های گیاهی