بررسی فعال سازی رفتاری و رویکرد حمایت و مداخله رفتاری مثبت در درمان اضطراب و افسردگی کودکان و نوجوانان

اضطراب عبارت است از یک احساس منتشر و مبهم هراس و دلواپسی با منشا ناشناخته که به فرد دست می دهد و شامل عدم اطمینان درماندگی و برانگیختی فیزیولوژیکی است. وقوع مجدد موقعیت هایی که قبال استرس زا بوده اند یا طی آنها به فرد آسیب رسیده است باعث اضطراب در فرد می شود. اضطراب شایع ترین اختلال قرن است که در هر سنی دیده می شود و از هر هشت کودک یک نفر مبتلا به اختلالات اضطرابی است. افسردگی (depression) یک بیماری رایج سلامت روان است که باعث احساس غم و اندوه مداوم می شود. این اختلال می تواند در نحوه تفکر، خواب، غذا خوردن و هر نوع عملکرد سیستم بدن از جمله میل جنسی تا احساس درد تغییر ایجاد کند. افسردگی حالتی خلقی شامل بی حوصلگی و گریز از فعالیت یا بی عالقگی و بی میلی است و می تواند بر افکار، رفتار، احساسات و خوشی و تندرستی یک فرد تاثیر بگذارد. افراد افسرده هم می توانند احساس ناراحتی، اضطراب، پوچی، ناامیدی، درماندگی، بی ارزشی، شرمساری یا بی قراری داشته باشند. مشکلات رفتاری-هیجانی دانش آموزان با نرخ باالیی از معضالت اجتماعی همراه است و برای معلمان، خانواده و خود کودکان مشکلات بسیاری را ایجاد می کند، بنابراین مستلزم توجه ویژه مسئوالن و دست اندکاران تعلیم و تربیت است. در این راستا، حمایت و مداخله رفتاری مثبت، نوعی رویکرد آموزشی است که می تواند برای کاهش و حذف مشکلات رفتاری-هیجانی دانش آموزان راهگشا باشد. حمایت و مداخله رفتاری مثبت، رویکردی است برای افزایش رفتار اجتماعی، بهبود پیامدهای بلندمدت زندگی در آینده و کاهش رفتارهای چالش برانگیز که می تواند جایگزینی مناسب برای رویکردهای تنبیهی سنتی باشد مداخله و حمایت رفتاری مثبت نوعی چارچوب سه الیه و مبتنی بر شواهد، برای حمایت از سلامت رفتاری، تحصیلی، اجتماعی، هیجانی و شناختی دانش آموزان است که برای کودکان و نوجوانان دارای نیازهای ویژه کاربرد دارد. هنگامی که این مداخله با وفاداری اجرا شود، شایستگی هیجانی، اجتماعی، موفقیت تحصیلی و فضای روانی مدرسه را بهبود می بخشد. همچنین سلامت و رفاه معلم را افزایش می دهد. فعال سازی رفتاری (Behavioral Activation) یک روش موثر در مداخله های روان درمانی است که بر اساس اصول رفتارگرایی عمل می کند. هدف اصلی فعال سازی رفتاری افزایش فعالیت های مثبت و لذت بخش در زندگی فرد است. این روش بر این ایده تمرکز دارد که فعالیت های روزمره و ارتباطات اجتماعی مثبت، خوانشگرانی و لذت بخش را برای افراد به ارمغان می آورد و احساس رضایت و رشد روانی را بهبود می بخشد. در فرآیند فعال سازی رفتاری، ابتدا افراد با همراهی روانشناس یا متخصص روان درمانی، مشکلات و نقاط ضعف خود را شناسایی می کنند. سپس، اهداف و فعالیت هایی که ممکن است به رسیدن به این اهداف کمک کنند، مشخص می شوند. فرد به مرور زمان به انجام این فعالیت ها می پردازد و در نتیجه میزان فعالیت و رضایت خود را افزایش می دهد. (Jacobson et al, ۲۰۰۱) در این مقاله به تبیین نقش فعال سازی رفتاری و رویکرد حمایت و مداخله رفتاری مثبت در درمان اضطراب و افسردگی پرداخته شده و مورد بحث و نتیجه گیری قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

فعال سازی رفتاری ، اضطراب ، افسردگی ، کودکان ، نوجوانان ، رویکرد حمایت و مداخله رفتاری مثبت