عوامل مرتبط با سوءمصرف مواد در نوجوانان ایرانی: یک مطالعه مروری ساده

مقدمه سوء مصرف مواد یک موضوع جهانی است که تمدن بشری را به عنوان بزرگترین آسیب اجتماعی تسخیر کرده است. سوء مصرف مواد آن شکلی از مصرف مواد است که غیر انطباقی است و منجر به نگرانی ها و پیامدهای منفی و همچنین طیف وسیعی از علائم شناختی، رفتاری و روانی می شود. ایران به دلیل مردم منحصر به فرد و ویژگی های زمینی خود از آلودگی بسیار بالایی برخوردار است. طبق بررسی سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۵، به طور متوسط حدود دویست میلیون نفر در سراسر جهان معتاد به مواد افیونی هستند که شیوع آن در ایران بالا و فراوانی بسیار بالا در گروه سنی ۲۵ تا ۳۵ سال است). این رفتارها از آنجایی که میزان مرگ و میر را افزایش می دهند، چالش بزرگی برای سلامت عمومی ایجاد می کنند. روش کار پژوهش حاضر، مروری بوده و با استفاده از کلیدواژه های Adolescence، Substance Abuse و Iran در پایگاه های اطلاعاتی Pubmed، Science Direct و google scholar با هدف یافتن متون انگلیسی مرتبط با مطالعه حاضر در بازه زمانی حداکثر ۵ سال اخیر، صورت گرفته و مقالات مرتبط انتخاب و بازنگری شدند. یافته ها نتایج نشان داد شیوع اختلال مصرف مواد در کودکان و نوجوانان ایرانی کمتر از شیوع اختلال مصرف مواد در سایر مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور است و از بین انواع مختلف مواد مخدر به ترتیب داروهای خواب آور/آرام بخش/ضد اضطراب، حشیش و مواد محرک بیشترین میزان استفاده را در بین نوجوانان ایرانی دارد. در مطالعه ای دیگر نیز مشخص شد که سیگار و قلیان بیشترین مواد مصرفی و سپس الکل، حشیش، تریاک، اکستازی و هروئین بودند. همچنین مصرف تریاک و هروئین در کرمان ۴ تا ۵ برابر بیشتر از سایر شهرهای مورد مطالعه بود. این نتایج نشان دهنده شیوع بالای مصرف مواد در بین نوجوانان ایرانی به ویژه نوجوانان پسر می باشد. متغیرهای جنسیت، محل سکونت، شغل پدر و سطح تحصیلات والدین به عنوان پیش بینی کننده اختلال مصرف مواد در کودکان و نوجوانان شناسایی شدند. در عین حال ۴۲.۵ درصد افراد مصرف کننده مواد و الکل حداقل یک اختلال روانپزشکی همبود داشتند و بیشترین همبودی در اختلال نافرمانی، نقص توجه و بیش فعالی و اختلال اضطراب جدایی مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

سوء مصرف مواد ، نوجوانان ایرانی ، مرور ساده