رابطه حمایت خانواده و بهزیستی روان شناختی با نقش میانجی گر تجربیات کار- خانواده و کامیابی در محیط کار و نقش تعدیل گر مدیریت مرز کار- خانواده

در محیط کاری چالش برانگیز امروزی، پیشرفت برای کارکنان بسیار مهم است و آن ها باید یاد بگیرند که هم خود را ارتقاء دهند و هم سلامت و بهزیستی جسمی و روانی خود را حفظ نمایند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه حمایت خانواده و بهزیستی روان شناختی با نقش میانجی گر تجربیات کار- خانواده و کامیابی در محیط کار و نقش تعدیل گر مدیریت مرز کار- خانواده بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد (۲۵۰ نفر) بودند که با استفاده از فرمول کوکران ۱۵۶ نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات میدانی در این پژوهش، پرسش نامه های استاندارد شامل پرسش نامه بهزیستی روانشناختی از مطالعه ریف و سینگر (۲۰۰۳)؛ پرسش نامه کامیابی در محیط کار از مطالعه ایمران و همکاران (۲۰۲۰)؛ پرسش نامه تعارض کار- خانواده از مطالعه گرزیواسز و مارکس (۲۰۰۰)؛ پرسش نامه غنی سازی کار – خانواده و پرسش نامه حمایت خانواده از مطالعه ننح (۲۰۱۷)؛ و پرسش نامه مدیریت مرز کار- خانواده از مطالعه کرینتر (۲۰۰۶) بود که روایی پرسش نامه با استفاده از نظرات تعدادی از خبرگان این حوزه مورد تایید قرار گرفت و برای تعیین پایایی ابزار اندازه گیری از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده گردید و روش تحلیل مورد استفاده در این پژوهش، تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری بود. یافته های پژوهش نشان داد که حمایت خانواده بر غنی سازی کار- خانواده تاثیر مثبت و معنی دار دارد (۳۳۰/۶ t=، ۴۱۰/۰=β). همچنین، تعارض کار- خانواده بر کامیابی در محیط کار تاثیر منفی و معنی دار دارد (۰۲۶/۲ t=، ۱۶۴/۰- =β). همچنین، غنی سازی کار- خانواده بر کامیابی در محیط کار تاثیر مثبت و معنی دار دارد (۳۴۹/۸ t=، ۵۲۲/۰=β) و غنی سازی کار- خانواده در تاثیر حمایت خانواده بر کامیابی در محیط کار نقش میانجی دارد (۲۸۴/۴ t=، ۲۱۴/۰=β)، کامیابی در محیط کار نیز در تاثیر تعارض کار- خانواده و غنی سازی کار- خانواده بر بهزیستی روان شناختی نقش میانجی دارد (۹۶۹/۱ t=، ۰۸۳/۰- =β) و (۹۴۲/۴ t=، ۲۶۴/۰=β) و در نهایت، مدیریت مرز کار - خانواده در روابط بین حمایت خانواده با تعارض کار - خانواده و غنی سازی کار - خانواده، نقش تعدیل گر ندارد (۲۶۷/۱ t=، ۰۸۰/۰=β) و (۰۲۸/۰ t=، ۰۰۲/۰- =β). لذا، با توجه به یافته های پژوهش به مدیران پیشنهاد می شود، در هنگام توسعه برنامه ها برای ایجاد یک محیط کار کامیاب، یک رویکرد متعادل تر که هم به تجربیات مثبت در خانواده و هم به تجارب مثبت در محیط کار توجه نموده؛ در نظر بگیرند و با توجه به مدل اجتماعی درهم تنیدگی کامیابی، کارکنانی در محل کار به کامیابی می رسند که به تعاملات اجتماعی که بین خانواده و محیط کار صورت می گیرد، توجه نمایند و کارکنان به واسطه ی تجربه سرزندگی به دست آمده، بر اضطراب و افسردگی خود غلبه کرده و بهبود بهزیستی روان شناختی آن ها کمک می شود.

کلیدواژه ها:

حمایت خانواده ، بهزیستی روان شناختی ، تجربیات کار- خانواده ، مدیریت مرز کار- خانواده ، کامیابی در محیط کار