خصوصیات غرض سوره از منظر علامه طباطبائی(ره) و کارکرد آن در تفسیر قرآن کریم

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 76

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QUIHCS-7-4_005

تاریخ نمایه سازی: 19 فروردین 1404

چکیده مقاله:

از منظر علامه طباطبایی سوره مجموعه ای از آیات با غرض معین اطلاق می شود. غرض به معنای مقصود خداوند از نزول سوره، اصلی ترین محور معرفی و شناخت سوره و عامل تمایز میان سوره هاست. با توجه به اهمیت موضوع غرض سوره ها و تاکید علامه بر این موضوع، این تحقیق به بررسی خصوصیات غرض و کارکردهایش در خلال تفسیر آیات و سوره ها در المیزان فی تفسیر القرآن پرداخته است. در این تحقیق مشخص شد غرض می تواند حالت های متعدد (اصلی و تبعی) داشته و یا اینکه دارای مراتب و سطوح مختلف باشد. همچنین کشف غرض سوره ها در کارکرد برون سوره ای، عامل تبیین تمایز سوره ها، تعیین ارتباط میان سور ه ها و جایگاه سوره ها به نسبت یکدیگر است. در بررسی های درون سوره ای می توان، ابعاد یکپارچگی ادبی و کلامی آیات یک سوره و پیوستگی های غیرخطی موجود در ساختار سوره را به کمک غرض و با محوریت آن کشف نمود. پیوستگی های غیر خطی شامل ارتباط جملات معترضه، ارتباط های حکمی میان آیات، تطفل و بیان زیرموضوعات یک موضوع، و تناسب داستان ها و بسمله سوره با غرض سوره. کارکرد مهم دیگر غرض در تفسیر آیات در موضوعات استخراج مفهوم واژگان آیات، تعیین مصادیق آیات، تحلیل ادبی آیات و بررسی وجه تمایز تفسیر دو آیه مشابه در دو سوره متفاوت، قابل مشاهده است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

هادی ساعدی

دانشجوی دکتری، دانشکده اصول دین، واحد تهران، تهران، ایران

مجید معارف

استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمالف) کتاب هااخوت، احمدرضا، ۱۳۹۴ش، تدبر در کلام، تهران، ...
  • اوسی، علی رمضان، ۱۳۸۱ش، روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ...
  • بقاعی، ابراهیم بن عمر، ۱۴۲۷ق، نظم الدرر فی تناسب الآیات ...
  • جوادی آملی، عبدالله، ۱۳۸۶ش، شمس الوحی تبریزی، قم، اسراء، چ ...
  • حجتی، سید محمدباقر، ۱۳۸۴ش، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران، ...
  • حسینی، سید علی اکبر، ۱۳۹۴ش، نظریه وحدت موضوعی سوره های ...
  • خامه گر، محمد، ۱۳۸۶ش الف، ساختار هندسی سوره های قرآن، ...
  • خامه گر، محمد، ۱۳۹۶ش، اصول و قواعد کشف استدلالی غرض ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ۱۴۱۲ق، مفردات الفاظ القرآن، دارالعلم ...
  • رامیار، محمود، ۱۳۶۹ش، تاریخ قرآن(رامیار)، تهران، امیر کبیر، چ سوم ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، ۱۴۰۶ق، تناسق الدرر فی تناسب السور، ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، ۱۴۲۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، ۱۴۰۴ ق، الدر المنثور فی تفسیر ...
  • شاذلی، سید بن قطب بن ابراهیم، ۱۴۱۲ ق، فی ظلال ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، ۱۴۱۷ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، ...
  • علوی مهر، حسین، ۱۳۸۴ش، آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران، ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، ۱۴۲۰ق، مفاتیح الغیب، بیروت، دار ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، ۱۴۰۹ق، کتاب العین، قم، هجرت، چ ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ۱۴۱۶ق، بصائر ذوی التمییز فی لطائف ...
  • گروه نویسندگان، ۱۳۶۱ش، یادنامه استاد علامه طباطبایی(ره)، قم، شفق ...
  • لسانی فشارکی، محمد علی، حسین مرادی زنجانی، ۱۳۹۴ش، سوره شناسی؛ ...
  • لیثی واسطی، علی بن محمد، ۱۳۷۶ش، عیون الحکم و المواعظ، ...
  • مدرسی، سید محمد تقی، ۱۴۱۹ق، من هدی القرآن، تهران، دار ...
  • مصطفوی، حسن، ۱۳۶۸ش، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزاره ...
  • معرفت، محمد هادی، ۱۳۸۲ش، تاریخ قرآن، تهران، سمت، چ پنجم ...
  • میر، مستنصر، حسین عبدالرئوف، ۱۳۹۰ش، مطالعه قرآن به منزله اثری ...
  • خطوط اصلی ارتباطی در سوره بقره [مقاله ژورنالی]
  • اشرفی، امیررضا، ۱۳۸۷ش، « پیوستگی آیات قرآن و نقش آن ...
  • آقایی، سید علی، ۱۳۸۷ش، «رهیافت وحدت موضوعی سوره های قرآن ...
  • بهرامی، محمد، ۱۳۸۸ش، «پیوند آیات سوره های قرآن در تفسیر ...
  • المناسبه القرآنیه فی سوره الفاتحه ( تناسب و وجه ترتیب آیات سوره الفاتحه ) [مقاله ژورنالی]
  • حجتی، سید محمدباقر، کرم سیاوشی، ۱۳۸۴ش، «وحدت موضوعی از نگاه ...
  • حسینی، سید علی اکبر، ۱۳۸۷ش، «وحدت موضوعی سوره های قرآن ...
  • حکم آبادی، حجت اله، عباس اسماعیلی زاده و غلامرضا ریسیان، ...
  • خامه گر، محمد، ۱۳۸۱ش، «در آمدی بر تفسیر ساختاری قرآن»، ...
  • خامه گر، محمد، ۱۳۸۶ش ب، «نظریه هدفمندی سوره ها؛ مبانی ...
  • ذوقی، امیر، ۱۳۹۲ش، «نگره ای جدید درباره انسجام متنی سوره ...
  • رضاداد، علیه، ۱۳۸۸ش، «روش های نوین در عرصه تفسیر قرآن ...
  • زکی، محمدعلی، ۱۳۹۶ش، «بیان اهداف و مقاصد سوره های قرآن ...
  • سلطانی بیرامی، اسماعیل، ۱۳۹۰ش، «اعجاز قرآن در پیراستگی از اختلاف»، ...
  • شحاته، عبدالله محمود، ۱۳۶۵ش، «درآمدی بر تحقیق اهداف سوره های ...
  • عباسی، مهرداد، ۱۳۸۳ش، «نگرش ساختاری به سوره های قرآن»، کتاب ...
  • فهم قرآن در پرتو نظم شبکه ای یا فراخطی آن [مقاله ژورنالی]
  • مسعودی، محمد مهدی، ۱۳۷۶ش، «شفاف ترین ویژگی های المیزان»، پژوهش ...
  • میر، مستنصر، ۱۳۸۲ش، «خاستگاه های هنر در دین: سوره به ...
  • نمایش کامل مراجع